Uprawnienia pracowników i obowiązki pracodawców w przypadku wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę na czas określony P 48/07
25 listopada 2008 r. o godz. 13.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne Sądu Rejonowego w Toruniu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych dotyczące uprawnień pracowników i obowiązków pracodawców w przypadku wypowiedzenia przez pracodawcę umowy na czas określony.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności:
- art. 30 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku - Kodeks pracy w zakresie w jakim pomija potrzebę wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas określony z art. 32 ust. 1 i 2 oraz art. 2 Konstytucji;
- art. 50 § 3 powyższej ustawy w zakresie w jakim pomija prawo pracownika do odszkodowania w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony jest nieuzasadnione z art. 32 ust. 1 i 2 oraz art. 2 Konstytucji.
Piotr R. rozpoczął pracę w spółce z o.o. na podstawie umowy o pracę na czas określony. Przed przyjęciem do pracy przechodził test spawalniczy i z uwagi na jego pozytywny wynik został przyjęty. Spółka rozwiązując umowę z Piotrem R. z dwutygodniowym wypowiedzeniem, jako przyczynę podała brak wymaganych kwalifikacji do wykonywania zawodu spawacza. Zdaniem Piotra R. brak jest podstaw do przyjęcia, że jego praca była wykonywana niestarannie. Spółka ani ustnie, ani pisemnie nie informowała go o jakichkolwiek uchybieniach w pracy. Uznał, że sposób rozwiązania umowy o pracę jest nieprawidłowy i wniósł roszczenie do sądu rejonowego o uznanie rozwiązania umowy za bezskuteczne. Ponieważ umowa została zawarta na czas określony spółka nie była zobowiązana do wskazania przyczyny wypowiedzenia. Sąd rejonowy rozpatrujący sprawę Piotra R. powziął wątpliwości. Przepisy kodeksu pracy w odmienny sposób regulują uprawnienia pracowników oraz obowiązki pracodawców w przypadku wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę na czas nieokreślony oraz w sytuacji, gdy wypowiedzenie dokonane przez pracodawcę dotyczy umowy o pracę zawartej na czas określony. Kwestionowane przepisy stanowią, iż w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy. Jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy nastąpiło z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu tych umów, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie. Pracownik nie ma natomiast możności zakwestionowania wypowiedzenia, które - jego zdaniem - jest bezzasadne, dokonane na podstawie nieobiektywnych lub niewystarczających przesłanek. Zdaniem pytającego sądu brak racjonalnych względów by pracowników zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę na czas określony pozbawiać tak szerokiej ochrony przed wypowiedzeniem, jaką obdarzono pracowników mających zawarte umowy o pracę na czas nieokreślony. Sytuacja pracownika, któremu wypowiedziano terminową umowę o pracę nie różni się bowiem od sytuacji, w jakiej znajduje się pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. W obu przypadkach dochodzi do jednostronnego zakończenia stosunku pracy, zazwyczaj wbrew woli pracownika. W oby przypadkach winno się stworzyć możliwość pełnego podważenia kwestionowanego wypowiedzenia, nie tylko zanegowania formalnej poprawności wypowiedzenia, ale także jego merytorycznej zasadności. Pozbawienie pracowników, z którymi zawarto umowy o pracę na czas określony możliwości zapoznania się z przyczynami wypowiedzenia i kwestionowania jego zasadności godzi w interes tych osób i stanowi przejaw nierównego traktowania obywateli przynależących do tej samej grupy podmiotów.
Rozprawie będzie przewodniczył prezes TK Bohdan Zdziennicki, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Marek Mazurkiewicz.