Roszczenie o zapłatę kary ustawowa P 30/06
9 lipca 2007 r. o godz. 12.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne Sądu Okręgowego w Tarnowie dotyczące roszczenia o zapłatę kary ustawowej.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 11 ust. 6 zdanie trzecie ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego z art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Ustawa z 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów stanowi, że jeżeli właściciel wypowiedział lokatorowi najem a następnie w tym lokalu nie zamieszkał, lokator jest uprawniony do powrotu do uprzednio wynajmowanego lokalu lub żądania zapłaty różnicy w czynszu i w opłatach, które ponosi. Koszty przeprowadzki lokatora ponosi właściciel. Właściciel jest ponadto obowiązany do zapłaty kary ustawowej w wysokości 15 proc. wartości odtworzeniowej lokalu. Sąd pytający kwestionuje tę karę ustawową opierając się na następującym stanie faktycznym. Była lokatorka domaga się zasądzenia od właściciela lokalu zapłaty kary ustawowej uzasadniając, że właściciel wypowiedział jej najem z powodu zamiaru zamieszkania w lokalu. Właściciel jednak w lokalu nie zamieszkał i przebywa z rodziną za granicą. Sąd pierwszej instancji wskazał, że powództwo jest bezzasadne. Podkreślił, ze pojęcie stałego zamieszkania to faktyczne w nim przebywanie, ale i zamiar stałego pobytu. Sąd doszedł do wniosku, że miejscem zamieszkania właściciela jest ten lokal m.in. dlatego, że właściciel jest w nim zameldowany, przeprowadził kapitalny remont, urządza lokal z myślą zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Lokatorka w apelacji wskazała natomiast, że remont nie może być uznany za zamieszkanie, zaś właściciel z rodziną przebywa za granicą i przejeżdża raz do roku na kilka tygodni. Właściciel lokalu wniósł o oddalenie apelacji. Sąd pytający nabrał wątpliwości co do konstytucyjności kary ustawowej. Zdaniem sądu zagrożenie karą tak znacznej wysokości i to niezależnej od przyczyn, które doprowadziły do nie zamieszkania stanowi poważne ograniczenie właściciela w zakresie podejmowania decyzji co do sposobu korzystania z własnej nieruchomości. Trudno także uznać, że kara jest konieczna do ochrony lokatora. Uzyskanie uprawnienia do powrotu do wynajmowanego dotychczas lokalu na poprzednich warunkach już go wystarczająco chroni. Tym bardziej, że koszty przeprowadzki ponosi właściciel. Zdaniem pytającego sądu regulacja nakazująca właścicielowi zapłatę kary ustawowej w sposób nadmierny ingeruje w prawo własności ograniczając swobodę podejmowania decyzji co do miejsca zamieszkania.
Rozprawie będzie przewodniczyła sędzia TK Maria Gintowt - Jankowicz, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Bohdan Zdziennicki.