Zwrot kosztów procesów SK 60/03
11 stycznia 2005 r. o godz. 10.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna skargę konstytucyjną pana G. A. w sprawie konstytucyjności niektórych przepisów Kodeksu postępowania karnego oraz Przepisów wprowadzających kodeks postępowania karnego, dotyczących zwrotu kosztów obrońcy z wyboru.
Skarżący na mocy wyroku Sądu został uniewinniony od popełnienia dwóch z trzech zarzucanych mu przez prokuratora czynów. Sąd orzekł także, że koszty postępowania w sprawie przejmuje Skarb Państwa. Orzeczony zwrot kosztów nie objął jednak opłat, jakie skarżący poniósł na rzecz ustanowionego z wyboru obrońcy. Zgodnie bowiem z regulacją zawartą w art. 549 K.p.k. Skarb Państwa ponosi koszty postępowania "z wyjątkiem opłat na rzecz zespołów adwokackich, jeżeli w sprawie występowali obrońcy lub pełnomocnicy ustanowieni z wyboru". Wyrok uprawomocnił się 14 maja 1998 r., czyli przed wejściem w życie nowego Kodeksu postępowania karnego (1 września 1998 r.). Po wejściu w życie nowego K.p.k. pełnomocnik skarżącego złożył wniosek o zwrot kosztów związanych z ustanowieniem obrońcy. Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 21 marca 2001 r. oddalił jednak ten wniosek, stwierdzając, że kwestia zwrotu kosztów postępowania została prawomocnie rozstrzygnięta na podstawie przepisów obowiązujących w momencie wydawania wyroku.
Zdaniem skarżącego regulacja zawarta w art. 549 K.p.k. z 1969 r., jest niezgodna z konstytucyjnie gwarantowanym prawem do wynagrodzenia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej (art. 77 Konstytucji). Stosowanie art. 549 § 1 pkt. 2 dawnego K.p.k. naruszało także konstytucyjnie zagwarantowane prawo obywateli do obrony we wszystkich stadiach postępowania, obejmujące swoim zakresem wolność wyboru sposobu obrony i adwokata (art. 42 ust. 2 oraz art. 45 Konstytucji). W demokratycznym państwie prawnym sytuacja oskarżonego nie może być różnicowana tylko ze względu na przypadkową datę uprawomocnienia się wyroku oraz kryterium pochodzenia obrońcy (z urzędu czy z wyboru). Zaskarżone przepisy naruszają zatem zasady: równości obywateli wobec prawa (art. 32 Konstytucji) oraz sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji).
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Mirosław Wyrzykowski, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Bohdan Zdziennicki.