Pracownicy samorządowi - wymogi kwalifikacyjne K 25/04
25 stycznia 2005 r. o godz. 10.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie konstytucyjności niektórych przepisów ustawy z 22 marca 1990 roku o pracownikach samorządowych oraz wydanych na jej podstawie rozporządzeń Rady Ministrów z 26 lipca 2000 roku oraz z 11 lutego 2003 roku.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy z 22 marca 1990r. o pracownikach samorządowych pracownikiem samorządowym może być wyłącznie osoba, która ma odpowiednie kwalifikacje. Do wymogu posiadania kwalifikacji nawiązuje art. 20 ust. 1 tej ustawy, który stanowi, że wynagrodzenie pracownika powinno być stosowne do posiadanych kwalifikacji. Na poziomie ustawy problematyka kwalifikacji wymaganych od pracownika samorządowego nie jest jednak w ogóle regulowana. Całość materii, dotyczącej kwalifikacji pracowników samorządowych została przekazana do uregulowania w akcie wykonawczym. Art. 20 ust. 2 zd. 1 kwestionowanej ustawy zawiera upoważnienie ustawowe dla Rady Ministrów do określenia w drodze rozporządzenia wymagań kwalifikacyjnych pracowników samorządowych. Wymagania te zostały określone w rozporządzeniach Rady Ministrów z dnia 11 lutego 2003 r. oraz z dnia 26 lipca 2000 r., do których dodano załączniki zawierające tabele wymagań kwalifikacyjnych dla pracowników samorządowych.
Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich upoważnienie ustawowe zawarte w art. 20 ust. 2 ustawy o pracownikach samorządowych nie spełnia standardów konstytucyjnych, określonych w art. 92 ust. 1 Konstytucji. Upoważnienie to nie określa bowiem wytycznych dotyczących treści aktu wykonawczego. Wnioskodawca uważa, że blankietowość upoważnienia dyskwalifikuje także § 3 ust. 1 pkt 1 i pkt 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 lutego 2003 r. oraz § 3 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 lutego 2003 r. w zakresie, w jakim wprowadzają one tabele wymagań kwalifikacyjnych dla pracowników samorządowych (stanowiące załączniki do rozporządzeń). Wnioskodawca podkreśla, że zgodnie z treścią art. 60 Konstytucji obywatele polscy korzystający z pełni praw publicznych mają prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach. Art. 65 ust. 1 Konstytucji stanowi, iż każdemu zapewnia się wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy. Wyjątki od powyższych zasad określać musi ustawa. Zdaniem Rzecznika, z powyższych zasad konstytucyjnych wynika jasno, że obiektywne kryteria doboru kandydatów do służby publicznej, jak też ograniczenia w korzystaniu z wolności wyboru zawodu i miejsca pracy musza mieć swoje źródła w ustawie.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Marian Grzybowski, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Marek Mazurkiewicz.