Zasady obowiązywania prawa w czasie P 9/04
31 stycznia 2005 r. o godz. 12.30 Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne Sądu Okręgowego w Toruniu w sprawie zgodności art. 22 Przepisów wprowadzających ustawę - Prawo celne z art. 2 i art. 42 ust. 1 Konstytucji.
Witold F. w 2003 r. przywiózł z Niemiec do Polski samochód osobowy. Po przyjeździe do kraju usiłował samochód zbyć, naruszając w ten sposób warunki odprawy czasowej. Tym samym naraził Skarb Państwa na uszczuplenie cła o kwotę 10.817,50 zł., co kwalifikowane jest jako przestępstwo skarbowe z art. 88 § 1 Kodeksu karnego skarbowego. Sąd Rejonowy w Brodnicy wyrokiem z dnia 15 grudnia 2003 r. uznał oskarżonego winnym popełnienia czynu zabronionego.
Zgodnie z treścią art. 1 § 1 Kodeksu karnego skarbowego - określającego podstawowe zasady odpowiedzialności karnej skarbowej - czyn musi być zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. Czyn, którego popełnienie zarzuca się Witoldowi F., nie byłby zakwalifikowany jako przestępstwo skarbowe, gdyby doszło do niego po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Art. 25 Traktatów ustanawiających Wspólnoty Europejskie (TWE) wprowadza bowiem zakaz pobierania ceł (i opłat o takim samym skutku) między Państwami Członkowskimi.
Witold F. odwołał się od wyroku, domagając zastosowania w jego sprawie nowo wprowadzonych przepisów prawa unijnego. Na przeszkodzie stanął jednak art. 15a przepisów wprowadzających Kodeks karny skarbowy (dodanym art. 22 Przepisów wprowadzających ustawę Prawo Celne), na mocy którego "do czynów zabronionych określonych w art. 86 - 96 § 1 Kodeksu karnego skarbowego, popełnionych przed dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej, stosuje się przepisy dotychczasowe". Zdaniem Sądu Okręgowego w Toruniu przepis ten budzi wątpliwości, co do swojej zgodności z konstytucyjną zasadą nie działania prawa wstecz (art. 2 Konstytucji). Narusza on także art. 42 ust. 1 Konstytucji, z którego można wyprowadzić nakaz wstecznego działania prawa względniejszego dla sprawcy.
Rozprawie będzie przewodniczyła sędzia TK Ewa Łętowska, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Marian Zdyb.