Zawieszenie prawa do emerytury i renty K 27/03
8 marca 2005 r. o godz. 13:00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie konstytucyjności niektórych przepisów ustawy z dnia 8 lipca 1999 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Z dniem 1 stycznia 1999 r., kiedy to weszła w życie ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zmieniły się zasady zawieszania prawa do świadczeń emerytalno-rentowych (lub zmniejszania ich wysokości) w przypadku osiągania przez emerytów dochodów z tytułu pracy zarobkowej. Obwiązujące do końca 1998 r. zasady zawieszenia (lub zmniejszenia) świadczenia emerytalno-rentowego w przypadku osiągania przez emeryta lub rencistę dodatkowego wynagrodzenia, operowały pojęciem dochodu. W nowej regulacji prawnej "dochód" został zastąpiony "przychodem", co doprowadziło do znacznego pogorszenia warunków wypłaty świadczeń - zwłaszcza w przypadku tych emerytów i rencistów, którzy uzyskują dodatkowe dochody z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. W efekcie licznych skarg ze strony emerytów i rencistów przepisy ponownie zostały zmienione.
Na mocy ustawy nowelizującej z dnia 8 lipca 1999 r. do ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wprowadzony został art. 104 ust. 1a, określający nową podstawę ustalenia wysokości przychodu. Ustawa nowelizująca (a także art. 104 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS), weszła w życie z dniem ogłoszenia, tj. 26 sierpnia 1999 r., jednakże z mocą obowiązująca od 1 styczna 1999 r. Art. 104 ust. 1a ustawy mógł zatem stanowić podstawę ustalenia wysokości przychodu osiągniętego przez ubezpieczonego z tytułu powadzenia działalności gospodarczej, poczynając dopiero od 26 sierpnia 1999 r. Natomiast do przychodu osiągniętego z tego samego tytułu w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 25 września 1999 r. znajdują zastosowanie przepisy wcześniejsze, nakazujące uwzględniać przychód w wysokości rzeczywistej. Zdaniem Rzecznika, takie rozwiązanie legislacyjne naruszyło zasadę niedziałania prawa wstecz (art. 2 Konstytucji). Przepisy art. 1 pkt 1 i art. 2 ustawy nowelizującej w sposób istotny zmieniły sytuację prawną emerytów i rencistów. Zmiana sposobu rozliczania przychodów - przeprowadzona w trakcie okresu rozliczeniowego - zaskoczyła świadczeniobiorców, którzy nie mieli szansy przystosowania się do nowych przepisów.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Marek Mazurkiewicz, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Adam Jamróz..