Dodatki mieszkaniowe U 14/02
14 września 2004 r. o godz. 10:00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie konstytucyjności niektórych przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2001 r. w sprawie dodatków mieszkaniowych.
W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego przyjmuje się, iż dodatek mieszkaniowy jest szczególnym świadczeniem pieniężnym wypłacanym przez gminę osobom o niskich dochodach znajdującym się w trudnej sytuacji, którym przysługuje tytuł prawny do lokalu. Osobom tym przyznawane są dodatki w celu umożliwienia im zapłaty czynszu oraz pokrycia innych wydatków na zajmowany lokal. Wysokość dodatku mieszkaniowego stanowi różnicę między całością wydatków mieszkaniowych przypadających na powierzchnię użytkową danego lokalu, a kwotą wydatków realnie poniesionych przez osobę otrzymującą dodatek. Art. 6 ust. 4 ustawy o dodatkach mieszkaniowych zawiera szczegółowe i precyzyjne wyliczenie rodzaju wydatków mieszkaniowych, które powinny być brane pod uwagę przez organ administracji publicznej załatwiający wniosek o przyznanie dodatku mieszkaniowego.
Na podstawie upoważnienia zawartego w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o dodatkach mieszkaniowych Rada Ministrów została upoważniona do określenia, w drodze rozporządzenia, szczegółowego wykazu i wysokości wydatków na zajmowany lokal mieszkalny, stanowiących podstawę obliczenia dodatku mieszkaniowego. Zdaniem wnioskodawcy tak sformułowane upoważnienie ustawowe nie uprawniało Rady Ministrów do wyłączenia określonych elementów wydatków zdefiniowanych w powołanych przepisach ustawy z podstawy obliczenia dodatku mieszkaniowego.
W świetle art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy o dodatkach mieszkaniowych wydatkami uwzględnianymi przy obliczaniu dodatku mieszkaniowego są między innymi opłaty eksploatacyjne. Treść tego przepisu nie pozostawia wątpliwości, że niedopuszczalne było wyłączenie w rozporządzeniu określonych składników opłaty eksploatacyjnej z wydatków stanowiących podstawę obliczenia dodatku mieszkaniowego. Zdaniem Rzecznika, § 2 ust. 1 pkt 2 i pkt 3 rozporządzenia w sprawie dodatków mieszkaniowych w zakresie, w jakim wyłącza z podstawy obliczenia dodatku mieszkaniowego opłaty za ubezpieczenia, podatek od nieruchomości i opłaty za wieczyste użytkowanie gruntów jest niezgodny z art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy o dodatkach mieszkaniowych oraz z upoważnieniem ustawowym zawartym w art. 9 ust. 1 pkt 1 tejże ustawy. Analogiczne zarzuty dotyczą treści § 2 ust. 1-5 kwestionowanego rozporządzenia. Przepis ten wyłącza z podstawy obliczenia dodatku mieszkaniowego opłaty za energię elektryczną i gaz.
Zdaniem rzecznika kwestionowane przepisy rozporządzenia nie służą wykonaniu ustawy o dodatkach mieszkaniowych. Regulują materię istotną z punktu widzenia prawa obywateli do świadczenia ze strony państwa samoistnie i wbrew postanowieniom ustawy. Oznacza to kolizję z art. 92 ust. 1 zd. 1 Konstytucji, zawierającym nakaz wydawania rozporządzeń w celu wykonania ustawy
Rozprawie będzie przewodniczył Sędzia TK Marek Mazurkiewicz, a sprawozdawcą będzie Sędzia TK Adam Jamróz.