Ustawa lustracyjna K 44/02
28 maja 2003 r. o godz. 10:00 Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie rozpozna połączone: pytanie prawne Sądu Apelacyjnego w Warszawie, V Wydział Lustracyjny oraz wniosek grupy posłów na Sejm w sprawie zgodności z Konstytucją niektórych artykułów ustawy z 13 września 2002 r. o zmianie ustawy o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1955-1990 osób pełniących funkcje publiczne (nowelizacja tzw. ustawy lustracyjnej).
Art. 1 ust. 3 ustawy nowelizującej ustawę lustracyjną stanowi, że nie jest współpracą w rozumieniu ustawy zbieranie lub przekazywanie informacji mieszczących się w zakresie zadań wywiadowczych, kontrwywiadowczych i ochrony granic. Zdaniem wnioskodawców regulacja ta wprowadza nie mające uzasadnienia zróżnicowanie pozycji prawnej osób lustrowanych, co narusza konstytucyjnie gwarantowaną zasadę równości obywateli wobec prawa (art. 32 ust. 1 Konstytucji). Jest to również dyskryminujące wobec osób pracujących bądź pełniących służbę w organach bezpieczeństwa, które mają obowiązek ujawnienia współpracy bez względu na jej zakres, a więc także w zakresie zadań wywiadowczych i kontrwywiadowczych. Regulacja ta, ze względu na swoją nieokreśloność jest sprzeczna z zasadami określoności przepisów prawa (art. 2 Konstytucji) i jawności życia publicznego (art. 61 ust. 1 Konstytucji).
Sąd Apelacyjny w swoim pytaniu prawnym wnosi o rozstrzygnięcie wątpliwości dotyczących art. 2 ust. 1 ustawy nowelizującej ustawę lustracyjną. Zgodnie z tym przepisem do postępowań lustracyjnych, które nie zostały zakończone prawomocnym orzeczeniem Sądu, stosuje się znowelizowane przepisy ustawy. Oznaczy to, że począwszy od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej, zmieniona definicja współpracy winna być stosowana do oceny prawdziwości oświadczeń lustracyjnych składanych w innym stanie prawnym. Prowadzić to może do sytuacji trudnych do zaakceptowania, kiedy to oświadczenie lustracyjne, które w myśl przepisów obowiązujących w chwili jego składania było obiektywnie i subiektywnie fałszywe może być pod rządami znowelizowanej ustawy uznane za prawdziwe. Zdaniem pytającego sądu jest to niezgodne z zasadą demokratycznego państwa prawa (art. 2 Konstytucji).
Rozprawie będzie przewodniczył Prezes TK Marek Safjan, a sprawozdawcą będzie Sędzia TK Wiesław Johann.