Zasady przyznawania dodatków do zasiłków rodzinnych z tytułu opieki nad dziećmi w okresie korzystania z urlopu wychowawczego SK 36/15
27 września 2017 r. o godz. 12:00 Trybunał Konstytucyjny publicznie ogłosi orzeczenie wydane na posiedzeniu niejawnym dotyczące skargi konstytucyjnej M.W. w sprawie zasad przyznawania dodatków do zasiłków rodzinnych z tytułu opieki nad dziećmi w okresie korzystania z urlopu wychowawczego.
Trybunał Konstytucyjny ogłosi orzeczenie w sprawie zgodności art. 10 ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych z art. 32, art. 71 ust.1 i art. 72 ust.1 konstytucji.
Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej przyznał M. W. na każde z trojga jej dzieci, urodzonych podczas jednego porodu zasiłki rodzinne wraz z dodatkami oraz na trzecie dziecko - dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego i dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej. Następnie odmówił przyznania dodatku z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego do zasiłku rodzinnego, przyznanego na pierwsze i na drugie dziecko uzasadniając, iż wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego, nie jest uzależniona od liczby dzieci urodzonych podczas jednego porodu, którymi osoba uprawniona opiekuje się w okresie urlopu wychowawczego. Skarżąca wniosła odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (dalej SKO). SKO utrzymało w mocy decyzję. Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę M. W. na wymienioną wyżej decyzję SKO. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną M.W.
Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, iż liczba dzieci urodzonych podczas jednego porodu ma natomiast znaczenie dla ustalenia okresu, w jakim świadczenie to przysługuje osobie uprawnionej. Okres pobierania tego świadczenia ulega bowiem wydłużeniu z 24 miesięcy kalendarzowych, w przypadku urodzenia jednego dziecka, do 36 miesięcy kalendarzowych, w przypadku urodzenia co najmniej bliźniąt. Dla rodzin wielodzietnych w ustawie o świadczeniach rodzinnych przewidziany jest natomiast inny dodatek, tj. dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej.
W ocenie skarżącej, kwestionowany przepis, narusza konstytucyjne prawo do szczególnej opieki i wsparcia ze strony władzy publicznej, jakie powinny być udzielane dzieciom oraz rodzinom wielodzietnym, znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej.
Skarżąca wskazuje, iż przyjęta wykładnia prowadzi do nierównego traktowania rodzin wielodzietnych, w których dzieci nie urodziły się podczas jednego porodu i tych rodzin wielodzietnych, w których takie zdarzenie miało miejsce. W pierwszej z wymienionych grupy rodzin wielodzietnych dodatek przysługuje na każde dziecko. W przypadku porodu wielodzietnego przysługuje jeden dodatek zryczałtowany pozbawiając osobę uprawnioną wsparcia finansowego na zaspokojenie podstawowych potrzeb dzieci.
Skarżąca wskazuje, że funkcją omawianego dodatku do zasiłku rodzinnego nie jest zrekompensowanie osobie uprawnionej zarobku utraconego na skutek korzystania z urlopu wychowawczego, lecz - częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka w związku z przebywaniem osoby uprawnionej na takim urlopie. Przyznanie jednego dodatku na wszystkie dzieci urodzone podczas jednego porodu funkcji tej nie spełnia, ponieważ nie zapewnia minimalnego standardu pomocy ze strony władzy publicznej, jaka powinna być adresowana do rodzin wielodzietnych. Standard taki zaś, podkreśla Skarżąca, powinien mieć charakter rzeczywisty, pozwalający na uznanie, że pomoc kierowana do takich rodzin ma charakter realny.
Przewodnicząca składu orzekającego: prezes TK Julia Przyłębska, sprawozdawca- sędzia TK Leon Kieres.