Tryb uchwalenia ustawy K 14/24
26 listopada 2024 r. o godz. 11:00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Prezydenta RP dotyczący trybu uchwalenia ustawy.
Trybunał Konstytucyjny dokona kontroli zgodności ustawy z dnia 20 marca 2024 r. o zmianie ustawy - Prawo pocztowe oraz ustawy o zmianie ustawy - Prawo pocztowe z art. 4, art. 7, art. 104 ust. 1 w związku z art. 106 oraz art. 96 ust. 1 Konstytucji.
Sejm, w dniu 20 marca 2024 r., uchwalił ustawę o zmianie ustawy - Prawo pocztowe oraz ustawy o zmianie ustawy - Prawo pocztowe (dalej: zaskarżona ustawa).
W ocenie Prezydenta RP (dalej: Wnioskodawcy) zachodzą uzasadnione wątpliwości co do tego, czy zaskarżona ustawa została przyjęta przez Sejm w trybie właściwym dla uchwalania ustaw. Wątpliwości te wynikają z czynności podjętych po prawomocnym uchyleniu przez Sąd Najwyższy, Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych na mocy art. 26 § 1 pkt 11 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym, postanowień Marszałka Sejmu w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu posłom Mariuszowi Kamińskiemu i Maciejowi Wąsikowi. Pomimo prawomocnego uchylenia powyższych postanowień Marszałka Sejmu w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu, wymienionym posłom nie zapewniono prawa do wykonywania mandatu, którego źródłem są normy konstytucyjne, rozwinięte w ustawie o wykonywaniu mandatu posła i senatora. Na tym tle, zdaniem Wnioskodawcy, zaistniały wątpliwości czy zaskarżona ustawa pochodzi od organu spełniającego konstytucyjne wymogi przedstawicielstwa i sprawowania mandatu oraz o właściwym składzie.
Wnioskodawca wskazuje, że Konstytucja, obok regulacji dotyczących quorum, określa również wymóg jurydycznego i faktycznego zapewnienia deputowanym warunków skutecznego wypełniania obowiązków poselskich oraz ochrony praw, wynikających ze sprawowania mandatu, także w realizacji pierwszorzędnej funkcji ustawodawczej parlamentu, jaką jest uchwalanie ustaw. Jest to w ocenie Wnioskodawcy konieczne ze względu na obowiązek zarówno reprezentowania Narodu, jak i sprawowanie władzy w jego imieniu. Wnioskodawca wskazuje, że arbitralne pozbawianie mandatu posła narusza art. 4 oraz art. 104 ust. 1 w związku z art. 106 Konstytucji.
Zdaniem Wnioskodawcy Konstytucja RP określając precyzyjnie liczebny skład Sejmu, jednocześnie nakazuje ustawodawcy wprowadzenie procedur, w oparciu o które ten skład miałby być uzupełniany. W konsekwencji zablokowania możliwości wykonywania mandatu posłom Mariuszowi Kamińskiemu i Maciejowi Wąsikowi, skład Sejmu w ocenie Wnioskodawcy należy uznać za niepełny, i tym samym niezgodny z art. 96 ust. 1 Konstytucji. W efekcie za niezgodną z art. 96 ust. 1 Konstytucji należy uznać także ustawę pochodzącą od takiego organu.
W ocenie Wnioskodawcy procedowanie przez Sejm zaskarżonej ustawy w okolicznościach uzasadniających uznanie, że ten organ konstytucyjnych nie spełnia wymogów przedstawicielstwa i sprawowania mandatu w wyniku arbitralnego pozbawienia przez Marszałka Sejmu mandatów dwóch posłów i tym samym działania przez Sejm w składzie niezgodnym z art. 96 ust. 1 Konstytucji, skutkuje także naruszeniem zasady legalizmu wyrażonej w art. 7 Konstytucji.
Skład orzekający Trybunału Konstytucyjnego: sędzia TK Krystyna Pawłowicz - przewodniczący, sędzia TK Bogdan Święczkowski - sprawozdawca, sędzia TK Stanisław Piotrowicz, prezes TK Julia Przyłębska, sędzia TK Jarosław Wyrembak.