Uznanie kosztów amortyzacyjnych za koszty uzyskania przychodu P 11/24
21 listopada 2024 r. o godz. 11:30 Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu dotyczące uznania kosztów amortyzacyjnych za koszty uzyskania przychodu.
Trybunał Konstytucyjny dokona kontroli zgodności art. 23 ust. 1 pkt 45a lit a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w zw. z art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 15 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w zakresie, w jakim nie pozwala na uznanie za koszt uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych nieodpłatnie w drodze darowizny, zwolnionej od podatku od spadków i darowizn, których amortyzację rozpoczęto i nie zakończono przed 1 stycznia 2018 r. z zasadą ochrony interesów w toku, wynikającą z art. 2 Konstytucji RP.
Skarżący uzyskiwali w 2018 r. przychody z prowadzonych działalności gospodarczych. W ocenie organu pierwszej instancji Skarżący zawyżyli koszty uzyskania przychodów z tytułu indywidualnych działalności gospodarczych poprzez zaliczenie w ciężar kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od udziału w prawie do zarejestrowanego wzoru wspólnotowego - symbolu graficznego.
Kwestionowane przepisy, na podstawie których organy podatkowe określiły Skarżącym wysokość zobowiązań podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2018 r. bez uwzględnienia w kosztach uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od udziałów w prawie do zarejestrowanego wzoru wspólnotowego nabytych w drodze nieopodatkowanych darowizn, zdaniem sądu pytającego budzą wątpliwości co do zgodności z Konstytucją RP.
W ocenie sądu pytającego pozbawienie Skarżących począwszy od 1 stycznia 2018 r. prawa do uznawania za koszt uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od nabytych w drodze zwolnionych z opodatkowania darowizn udziałów w prawie do zarejestrowanego wzoru wspólnotowego, których amortyzację rozpoczęto przed 1 stycznia 2018 r. pozostaje w sprzeczności z zasadą ochrony interesów w toku wynikającą z art. 2 Konstytucji.
Skarżący 30 października 2017 r. wykazali w ewidencjach środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych udziały w prawie zarejestrowanego wzoru wspólnotowego. Ustalili również stawkę amortyzacyjną dla omawianych wartości niematerialnych i prawnych w wysokości 11% rocznie. W konsekwencji zaliczenie w ciężar kosztów uzyskania przychodów wartości rynkowej udziałów we wskazanym prawie zostało rozłożone w czasie na okres przekraczający 9 lat. Zdaniem sądu pytającego uznać należy, że w 2017 r. skarżący faktycznie rozpoczęli realizację przedsięwzięcia w postaci przeznaczenia udziałów we wskazanym prawie na potrzeby prowadzonych działalności gospodarczych czego konsekwencją było również rozpoczęcie amortyzacji tych udziałów. Przepisy ustawy obowiązujące do końca 2017 r. uprawniały podatników do dokonywania odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych we wskazany sposób.
W ocenie sądu pytającego, w realiach niniejszej sprawy Skarżący, kierując się zasadą zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa, mogli oczekiwać, że ustawodawca umożliwi im niejako dokończenie rozpoczętego w 2017 r. procesu amortyzacji udziału w prawie do zarejestrowanego wzoru wspólnotowego na dotychczasowych zasadach.
Skład orzekający Trybunału Konstytucyjnego: sędzia TK Zbigniew Jędrzejewski - przewodniczący, sędzia TK Rafał Wojciechowski - sprawozdawca, sędzia TK Krystyna Pawłowicz, sędzia TK Stanisław Piotrowicz, sędzia TK Jarosław Wyrembak.