Europejski Mechanizm Stabilności; zarządzanie warunkami uczestnictwa Polski w unii walutowej; określania zasad mechanizmu korygującego gospodarkę finansową państw. K 33/12
Data: 26 VI 2013 godz.: 0.00
26 czerwca 2013 r. o godz. 9.00 Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie rozpozna wniosek Grupy posłów na Sejm dotyczący ustawy o ratyfikacji decyzji Rady Europejskiej nr 2011/199/UE z 25 marca 2011 roku w sprawie zmiany art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do mechanizmu stabilności dla państw członkowskich, których walutą jest EURO.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności:
1. ustawy o ratyfikacji decyzji Rady Europejskiej nr 2011/199/UE z dnia 25 marca 2011 roku w sprawie zmiany art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do mechanizmu stabilności dla państw członkowskich, których walutą jest euro, uchwalonej przez Sejm RP w dniu 11 maja 2012 roku z art. 90 w związku z art. 120 zdanie 1 konstytucji, w zakresie trybu w jakim wyżej wymieniona ustawa została uchwalona, ze względu na:
a) stworzenie prawno-traktatowych podstaw do przekazania organizacji międzynarodowej - Europejskiemu Mechanizmowi Stabilności - kompetencji organów władzy państwowej w niektórych sprawach, w kwestii zarządzania warunkami uczestnictwa Polski w unii walutowej, przyznania organom Europejskiego Mechanizmu Stabilności kompetencji władczych do decydowania o warunkach uczestnictwa Polski w unii walutowej, rozszerzenia w stosunku do Polski jurysdykcji Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości oraz Trybunału Obrachunkowego
b) stworzenie prawnych podstaw do ograniczenia uprawnień Sejmu do prowadzenia polityki budżetowej oraz uprawnienia Rady Ministrów do prowadzenia polityki gospodarczej, poprzez przyznanie Komisji Europejskiej uprawnienia do określania zasad mechanizmu korygującego gospodarkę finansową państwa, co poza przyjęciem niewłaściwego trybu wyrażenia zgody na ratyfikację, powoduje dodatkowo naruszenie art. 219 i art. 146 konstytucji;
2. ustawy o ratyfikacji decyzji Rady Europejskiej nr 2011/199/UE z dnia 25 marca 2011 roku w sprawie zmiany art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do mechanizmu stabilności dla państw członkowskich, których walutą jest euro, uchwalonej przez Sejm RP w dniu 11 maja 2012 roku, z art. 48 ust. 6 Traktatu o Unii Europejskiej ze względu na fakt, że wyżej wymieniona decyzja nr 2011/199/UE została wydana bez podstawy prawnej i w konsekwencji ratyfikacja przedmiotowej decyzji prowadzi nie tylko do jej zatwierdzenia w sposób sprzeczny z przepisami art. 90 konstytucji, ale również powoduje, że do porządku prawnego wejdą przepisy, które zostały wprowadzone do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w sposób nielegalny i z tego względu nie mogą stanowić źródła prawa powszechnie obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej, co dodatkowo narusza art. 88 konstytucji.
Zdaniem wnioskodawców ustawa o ratyfikacji decyzji Rady Europejskiej nr 2011/199/UE z 25 marca 2011 r. w sprawie zmiany art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do mechanizmu stabilności dla państw członkowskich, których walutą jest euro została uchwalona w niewłaściwym trybie. Powinna zostać uchwalona w oparciu o art. 90 konstytucji, a nie art. 89 ust. 1.
Z art. 90 konstytucji wynika, że w przypadku gdy Rzeczpospolita na podstawie umowy międzynarodowej przekazuje organizacji międzynarodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencje organów władzy państwowej w niektórych sprawach, to wyrażenie zgody na ratyfikację takiej umowy może nastąpić wyłącznie przy zastosowaniu jednej z dwóch procedur wymienionych w art. 90 ust. 2 i ust. 3 konstytucji.
Ustawa wyrażająca zgodę na ratyfikację tego rodzaju umowy jest uchwalana przez Sejm większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz przez Senat większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów (art. 90 ust. 2 konstytucji).
Druga procedura polega na wyrażeniu zgody na ratyfikację w referendum ogólnokrajowym (art. 90 ust. 3 konstytucji), którego wynik jest wiążący, jeżeli w referendum wzięło udział więcej niż połowa uprawnionych do głosowania (art. 125 ust. 3 konstytucji).
O wyborze trybu wyrażenia zgody na ratyfikację rozstrzyga Sejm w drodze uchwały, podjętej bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów (art. 90 ust. 4 konstytucji).
Zdaniem wnioskodawców nie ma żadnych wątpliwości co do tego, że ustawy upoważniające do ratyfikacji umowy międzynarodowej są uchwalane przy zachowaniu stosownych wymagań proceduralnych obowiązujących przy podejmowaniu decyzji przez Sejm i Senat. Wymagania te w zakresie objętym regulacją zawartą w art. 90 ust. 1 i 2 konstytucji, odnoszącym się do umów międzynarodowych dotyczących przekazania kompetencji organów polskiej władzy publicznej na rzecz organizacji międzynarodowej lub organu międzynarodowego, są znacznie podwyższone w stosunku do ratyfikacji, o której mowa w art. 89 konstytucji.
W ocenie wnioskodawców, zmiana dokonana decyzją Rady Europejskiej z 25 marca 2011 r. nr 2011/199/UE, odczytywana łącznie z normami wprowadzonymi przez Traktat o Europejskim Mechanizmie Stabilności oraz rozpatrywana w kontekście Paktu Fiskalnego powoduje, iż bez żadnych wątpliwości mamy do czynienia z przekazaniem kompetencji władczych na poziom ponadnarodowy. W konsekwencji ustawa o wyrażeniu zgody na ratyfikację decyzji nr 2011/199/UE powinna zostać podjęta w trybie wynikającym z art. 90 konstytucji, a nie w oparciu o art. 89 ust. 1 konstytucji.
Rozprawie będzie przewodniczył prezes TK Andrzej Rzepliński, sprawozdawcą będzie sędzia TK Piotr Tuleja.