Okres przedawnienia dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia od Skarbu Państwa w przypadku bezpodstawnego tymczasowego aresztowania . SK 18/10
Data: 11 X 2012 godz.: 0.00
11 października 2012 r. o godz. 9.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna skargę konstytucyjną Henryka C. dotyczącą okresu przedawnienia dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia od Skarbu Państwa w przypadku bezpodstawnego tymczasowego aresztowania.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 555 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku - Kodeks postępowania karnego, w zakresie, w jakim wskazany przepis wprowadza zbyt krótki roczny okres przedawnienia dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia od Skarbu Państwa w przypadku niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania obywatela Rzeczypospolitej Polskiej, uniemożliwiający dochodzenie odszkodowania w dłuższym okresie, z art. 2 i art. 41 ust. 1 i 5 konstytucji oraz z art. 31 ust. 1 i art. 32 ust. 1 konstytucji.
Wyrokiem sądu rejonowego skarżący został skazany za przestępstwo. Sąd okręgowy zmienił zaskarżony wyrok i uniewinnił skarżącego od popełnienia zarzucanego mu czynu. Skarżący złożył pozew o odszkodowanie i zadośćuczynienie od Skarbu Państwa. W toku postępowania prokurator podniósł zarzut przedawnienia wynikający z art. 555 kpk. W wyniku czego sąd okręgowy oddalił wniosek. Od wydanego wyroku skarżący wniósł apelację. Sąd apelacyjny utrzymał w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną.
W ocenie skarżącego kwestionowany przepis reguluje jednoroczny, czyli zbyt krótki okres przedawnienia dochodzenia roszczenia od Skarbu Państwa w sytuacji niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania. Państwo prawa powinno zapewniać obywatelom możliwość dochodzenia takich roszczeń w okresie dłuższym niż w stosunkach między podmiotami prawa, a wynikających z przepisów kodeksu cywilnego. Ustawodawca ma możliwość kształtowania krótszych okresów przedawnienia niż trzyletnie i z tej możliwości korzysta, jednak zdaniem skarżącego powinien to czynić wyjątkowo i tylko dla regulowania stosunków prawnych o mniejszej społecznej wadze lub wymagających faktycznie szybkiej ingerencji sądu w rozstrzygnięcie sprawy.
Skarżący nie dostrzega żadnych powodów, dla których odpowiedzialność Skarbu Państwa w sprawach o odszkodowanie z tytułu niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania, w szczególności w sytuacji, gdy państwo pozbawiło wolności obywatela w sposób bezzasadny miałaby być ograniczona wyłącznie do jednego roku. Przeczy to w jego ocenie zasadzie równości wobec prawa i równego traktowania obywateli. Zasada ta wymaga, by skarżący miał prawo dochodzić odszkodowania od Skarbu Państwa na tych samych zasadach przedawnienia jak w innych sprawach odpowiedzialności Skarbu Państwa wobec obywateli.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Andrzej Wróbel, sprawozdawcą będzie sędzia TK Mirosław Granat.