Komunikat po Drukuj

Postanowienie o zwolnieniu od kosztów sądowych. SK 19/08

Data: 31 III 2009 godz.: 0.00

Uniemożliwienie zaskarżenia postanowienia w sprawie zwolnienia od kosztów sądowych jest zgodne z konstytucją.

31 marca 2009 r. o godz. 10.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną "HAGER&SCHLAFFKE" sp. z o.o. dotyczącą uniemożliwienia zaskarżenia postanowienia w sprawie zwolnienia od kosztów sądowych.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 3941 par. 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 12 ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, w zakresie, w jakim uniemożliwia zaskarżenie postanowienia o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych wydanego po raz pierwszy przez sąd drugiej instancji, jest zgodny z art. 45 ust. 1 i art. 78 w związku z art. 176 ust. 1 konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że kwestionowany przepis nie narusza prawa do sądu, prawa do zaskarżania orzeczeń sądowych oraz zasady dwuinstancyjności postępowania.

Trybunał uznał, że sąd drugiej instancji, który orzeka po raz pierwszy w przedmiocie zwolnienia od kosztów postępowania, nie może zostać uznany za sąd pierwszej instancji. Sąd ten, wydając postanowienie w przedmiocie zwolnienia od kosztów postępowania, nie rozstrzyga odrębnej sprawy. Podejmuje jedynie rozstrzygnięcie dotyczące wniesionego środka zaskarżenia, rzutujące na możliwość jego merytorycznego rozpoznania. Konstytucyjna zasada dwuinstancyjności postępowania nie wymaga, aby rozstrzygnięcie wydane po raz pierwszy przez sąd drugiej instancji w kwestii zwolnienia od kosztów postępowania musiało podlegać dalszej kontroli instancyjnej.

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, konstytucyjne standardy sprawiedliwej procedury sądowej wymagają, żeby strony i uczestnicy postępowania mogli wnosić środki zaskarżenia od postanowień w kwestii zwolnienia od kosztów postępowania wydawanych przez sąd pierwszej instancji. Nie nakazują natomiast tego w przypadku postanowień w kwestii zwolnienia od kosztów postępowania wydawanych po raz pierwszy przez sąd drugiej instancji. Przyjęte rozwiązanie nie narusza zatem konstytucji.

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Marek Kotlinowski, a sprawozdawcą był wiceprezes TK Janusz Niemcewicz.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.