Zgoda na widzenie z osobą tymczasowo aresztowaną K 1/07
Data: 11 V 2009 godz.: 0.00
11 maja 2009 r. o godz. 10.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący zgody na widzenie z osobą tymczasowo aresztowaną.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 217 par. 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku - Kodeks karny wykonawczy z art. 47 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji oraz z art. 37 lit. c Konwencji o Prawach Dziecka, a także z art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2, art. 78 konstytucji i art. 13 w związku z art. 8 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.
Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają listy dotyczące odmowy wyrażenia zgody na widzenie członków rodziny oraz osób bliskich z osobami tymczasowo aresztowanymi. Piszący wskazują, że w sposób arbitralny odmawia się im widzenia z osoba najbliższą, a oni nie dysponują środkiem prawnym pozwalającym na zaskarżenie odmowy. W Polsce długotrwałe tymczasowe aresztowanie jest często stosowane, dlatego brak możliwości widzenia jest tym bardziej dotkliwe. Analiza spraw indywidualnych wpływających do Rzecznika wskazuje, że w zakresie widzeń z osobami bliskimi problemem nie jest jednak wyłącznie wadliwa praktyka stosowania prawa, lecz także obowiązujący stan prawny pozwalający w sposób arbitralny, bez zewnętrznej kontroli kształtować sytuację prawną jednostek.
Obowiązująca praktyka opiera się przede wszystkim na stosowaniu kwestionowanego przepisu, który stanowi, że tymczasowo aresztowany może uzyskać widzenie po wydaniu zarządzenia o zgodzie na widzenie przez organ, do którego dyspozycji pozostaje. W przypadku, gdy tymczasowo aresztowany pozostaje do dyspozycji kilku organów, wymagana jest zgoda na widzenie każdego z nich, chyba że organy te zarządzą inaczej. Zdaniem RPO problematyka widzeń z tymczasowo aresztowanym w sposób oczywisty wiąże się konstytucyjnymi gwarancjami ochrony życia prywatnego i rodzinnego. Kwestionowany przepis nie reguluje w sposób kompletny wprowadzonego przez ustawodawcę ograniczenia z korzystania prawa do ochrony życia prywatnego i rodzinnego. Pozwala organowi wyrażającemu zgodę na widzenie na daleko idącą swobodę normowania tego konstytucyjnego prawa. Areszt tymczasowy może być stosowany także wobec osób, które nie ukończyły 18 lat. Kwestionowany przepis jest więc też niezgodny z Konwencją o Prawach Dziecka, która prawo do wizyt traktuje jako zasadę. Ponadto brak możliwości zaskarżenia zrządzenia o odmowie wyrażenia zgody na widzenie narusza konstytucyjne prawo do sądu.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Andrzej Rzepliński, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Zbigniew Cieślak.