Postępowanie dyscyplinarne wobec sędziów sądów wojskowych. SK 64/08
Data: 17 XI 2009 godz.: 0.00
Rozpoznawanie spraw dyscyplinarnych sędziów wojskowych w pierwszej instancji przez wojskowe sądy okręgowe jest zgodne z konstytucją.
21 lipca, 13 października i 17 listopada 2009 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznawał skargę konstytucyjną Mariusza L. dotyczącą postępowania dyscyplinarnego wobec sędziów sądów wojskowych.
W wyroku z 17 listopada 2009 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 39a § 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o ustroju sądów wojskowych w zakresie, w jakim stanowi, że pierwszą instancją dyscyplinarną dla sędziów sądów wojskowych są wojskowe sądy okręgowe, jest zgodny z art. 45 ust. 1 konstytucji. W pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku.
Zgodnie z konstytucją sądy wojskowe sprawują wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej. Mogą one zajmować się tylko osobami i sprawami związanymi z wojskiem, mającymi dodatkowo charakter karny. W kategorii tej mieszczą się także sprawy dyscyplinarne sędziów wojskowych, które mogą być rozpatrywane w pierwszej instancji przez wojskowe sądy okręgowe.
Sędziowie sądów wojskowych - również w sędziowskim postępowaniu dyscyplinarnym - korzystają z konstytucyjnych i ustawowych gwarancji niezawisłości i niezależności. W prawie o ustroju sądów wojskowych istnieje szereg przepisów, gwarantujących przestrzeganie powyższych wartości także przez prezesów tych sądów. W szczególności, nie wolno im ingerować w działalność orzeczniczą sędziów za pomocą instrumentów nadzoru administracyjnego czy innych kompetencji ustawowych. Przyznawanie przez prezesa sądu nagród i zapomóg, opiniowanie w procesie awansu wojskowego czy stosowanie dyscypliny wojskowej mogą się odnosić do sędziów wojskowych tylko w zakresie, w jakim są żołnierzami. Nie mogą natomiast obejmować ich działalności orzeczniczej. Złamanie tego zakazu jest sankcjonowane w trybie odpowiedzialności dyscyplinarnej i - jako nadużycie uprawnień - także karnej. Na poziomie normatywnym istnieją więc wystarczające gwarancje dla bezstronności, niezależności i niezawisłości wojskowych sędziów dyscyplinarnych. Jeżeli w praktyce występują w tym zakresie nieprawidłowości, to ich źródłem nie jest treść przepisów prawa, ale ich wadliwe stosowanie - co nie podlega kontroli Trybunału Konstytucyjnego.
Rozprawie przewodniczył sędzia TK Marian Grzybowski, sprawozdawcą był sędzia TK Wojciech Hermeliński.
Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.