Dostęp do dokumentów IPN K 31/04
Data: 18 XII 1998 godz.: 0.00
26 października o godz. 10. 00 Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie rozpozna wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący ograniczenia dostępu do dokumentów Instytutu Pamięci Narodowej.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności:
- art. 30 ust. 1, art 31 ust. 1 i 2, art 33 ust. 1 a także art. 35 ust. 2 w związku z art. 6 ust. 2 i 3 oraz art. 36 i 43 zdanie pierwsze ustawy z 18 grudnia 1998 roku o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz w związku z art. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi z art. 30, art. 31 ust. 3, art. 32, art. 45 ust. 1, art. 47 oraz art. 51 ust. 3 i 4 Konstytucji;
- art. 43 zdanie drugie w związku z art. 39 ustawy z 18 grudnia 1998 roku z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji, natomiast art. 39 ust. 2 i 4 z art. 31 ust. 3 oraz z art. 51 ust. 3 i 4 Konstytucji.
Zdaniem RPO przepisy ustawy o IPN ograniczają krąg osób, którym Instytut Pamięci Narodowej udostępnia dokumenty. Takiego dostępu odmawia się tym wszystkim, którym nie przyznano statusu pokrzywdzonego. Osoby te nie mając wglądu w dotyczące ich dokumenty ani w postępowaniu w IPN, ani przed sądem administracyjnym, nie mogą udowodnić, że odmowa przyznania statusu pokrzywdzonego jest bezzasadna, oparta np. na sfabrykowanych dokumentach. Zainteresowani pozbawieni są dostępu do teczek, nawet gdy nie zawierają one dokumentów utajnionych. Natomiast inne osoby, prowadzące badania naukowe, mogą zapoznać się z dokumentami i wykorzystać je w swojej pracy. Częściowe ograniczenie dostępu do określonych dokumentów, które są opatrzone klauzulą tajności można uznać, zdaniem RPO, za konstytucyjne. Jednak zakaz dostępu do całości archiwaliów dotyczących dan