Wznowienie postępowania sądowego SK 1/04
Data: 27 X 2004 godz.: 0.00
Dnia 27 października 2004 r. o godz. 11.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna skargę konstytucyjną Józefa Ż. w sprawie zgodności art. 399 i art. 4011 kodeksu postępowania cywilnego z art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2, art. 190 ust. 4 Konstytucji.
Po wyroku Trybunału Konstytucyjnego, stwierdzającym niezgodność z Konstytucją przepisów Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.) skarżący wniósł na podstawie art. 190 ust. 4 Konstytucji skargę o wznowienie postępowania kasacyjnego, zakończonego postanowieniem odmawiającym przyjęcia kasacji do rozpoznania. Art. 4011 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego umożliwia wznowienie postępowania w wypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niekonstytucyjności aktu normatywnego, na podstawie którego został wydany wyrok w sprawie. Nie każde orzeczenie kończące postępowanie w sprawie cywilnej może być podstawą wznowienia postępowania, a jedynie wyrok - rozstrzygający sprawę, co do istoty. Oznacza to, że na gruncie przepisów kodeksu postępowania cywilnego skarga o wznowienie postępowania zakończonego postanowieniem Sądu Najwyższego o odmowie przyjęcia kasacji jest niedopuszczalna. Zatem niemożliwe jest wznowienie postępowania kasacyjnego, w którym doszło do naruszenia Konstytucji i zastosowania niekonstytucyjnej normy. Niedopuszczalność drogi sądowej, na której mogłoby być wycofane z obrotu prawnego orzeczenie naruszające prawo konstytucyjne jest sprzeczne zarówno z art. 45 ust. 1 Konstytucji, jak i art. 77 ust. 2 Konstytucji.
Zakwestionowane przepisy pozbawiają skarżącego środka ochrony jego praw, zapisanego w art. 190 ust. 4 Konstytucji. Zdaniem skarżącego należy przyjąć, że ustrojodawca posługując się w art. 190 ust. 4 Konstytucji zwrotem "prawomocne orzeczenie sądowe" zakresem tym objął możliwie najszerszy zakres orzeczeń, bez względu na jego formę procesową (postanowienie, wyrok, zarządzenie). Z Konstytucji wynika zatem, że powinna istnieć możliwość usunięcia z obrotu prawnego każdego prawomocnego orzeczenia sądowego, które zostało oparte na niekonstytucyjnym przepisie, naruszającym prawa lub wolności konstytucyjne. Józef Ż. zwraca uwagę, iż orzeczenie Trybunału umożliwia wznowienie postępowania kasacyjnego jedynie wówczas, gdy w sprawie skarżącego obywatela wydany został wyrok. Jednocześnie dyskryminowane są osoby, których sprawy rozstrzygnięte zostały orzeczeniem o randze postanowienia. Nierówność ta narusza zasadę równości obywateli wobec prawa (art. 32 Konstytucji).
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Mirosław Wyrzykowski, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Ewa Łętowska.