Trybunał Konstytucyjny

Adres: 00-918 Warszawa, al. Szucha 12 a
prasainfo@trybunal.gov.pl tel: +22 657-45-15

Biuletyn Informacji Publicznej
Transmisja

Radcowie prawni - zwolnienie z tajemnicy zawodowej SK 64/03

Data: 22 XI 2004 godz.: 0.00

W dniu 22 listopada 2004 r. o godz. 12.30 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał połączone skargi konstytucyjne Roberta W., Doroty M., Agnieszki G.-L. i Krzysztofa B. w sprawie zgodności z Konstytucją przepisu art. 180 § 2 Kodeksu postępowania karnego (K.p.k.), dotyczącego zwolnienia z tajemnicy zawodowej.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 180 § 2 Kodeksu postępowania karnego jest zgodny z art. 2, art. 17, art. 31 ust. 3, art. 42 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 49 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.

Konstytucja nie zawiera przepisu, który wprost odnosiłby się do prawa radców prawnych do zachowania tajemnicy informacji (zasada poufności). O zakresie prawa radców do zachowania milczenia decyduje treść przepisów ustawowych. Trybunał wskazał, iż wobec braku konstytucyjnego prawa radców do zachowania tajemnicy zawodowej, w gestii ustawodawcy leży ukształtowanie granic i zakresu tego uprawnienia.

Trybunał podkreślił, że w ujęciu obowiązujących w Polsce przepisów zachowanie tajemnicy zawodowej ukształtowane jest jako obowiązek radców prawnych, a nie jako ich prawo. Prawo do prywatności i poufności przekazanych informacji służy raczej drugiej stronie stosunku prawnego, czyli klientom radców. Konflikt prawny między obowiązkiem zachowania tajemnicy a obowiązkiem złożenia zeznań został przez ustawodawcę rozwiązany na zasadach szczególnych. Zaskarżony przepis pozwala na zwolnienie radców z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej, wówczas gdy za zwolnieniem przemawia dobro wymiaru sprawiedliwości oraz nie istnieją inne środki dowodowe pozwalające ustalić dane okoliczności. Zdaniem TK uznać należy, że przewidziane przez ustawodawcę wyjątki mają na celu dobro wymiaru sprawiedliwości. Trybunał podkreślił, że w konflikcie dwóch wartości: dobra wymiaru sprawiedliwości oraz dobra klienta, powierzającego swojemu pełnomocnikowi poufną informację nie można tej drugiej wartości nadać bezwzględnego prymatu.

Trybunał uznał, że art. 180 § 2 K.p.k. jest zgodny ze wszystkimi wskazanymi wzorcami konstytucyjnymi. W ocenie Trybunału nieuzasadniony był zarzut niedookreśloności zaskarżonego przepisu. Przepis ten zawiera dwa jasne kryteria: dobro wymiaru sprawiedliwości oraz brak innych środków dowodowych pozwalających ustalić dane okoliczności, jest zatem zgodny z art. 2 Konstytucji.

Rozprawie przewodniczył sędzia Marian Zdyb, a sprawozdawcą była sędzia TK Biruta Lewaszkiewicz - Petrykowska.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.

Prasa:
RZECZPOSPOLITA nr 274, 23 listopada 2004 r. 
Radcę można przesłuchać. (J.K.)
GAZETA PRAWNA nr 228, 23 listopada 2004 r.
Agnieszka Wyszomirska: Gwarancje poufności dla klienta, a nie dla radcy.
RZECZPOSPOLITA Nr 272, 20 - 21 listopada 2004 r. 
Zwalnianie z tajemnicy zawodowej. (J.K.)