Prawo o ustroju sądów powszechnych - uprawnienia Ministra Sprawiedliwości-Prokuratora Generalnego K 32/16
Podmiot inicjujący postępowanie: Krajowa Rada Sądownictwa
Wniosek o zbadanie zgodności:
1) art. 9 i 9a § 2 w związku z art. 37f § 1 i 2 oraz art. 37g § 1-3 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku – Prawo o ustroju sądów powszechnych w związku z art. 1 § 2, art. 2, art. 3 § 1 pkt 1, art. 5, art. 7 § 2, art. 9 § 2, art. 12 § 1, 2, 3 i 4 oraz art. 13 § 1 i 2 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 roku – Prawo o prokuraturze z art. 2, art. 7, art. 10 ust. 1 i 2, art. 173 i art. 178 ust. 1 Konstytucji RP oraz art. 6 ust. 1 w związku z Preambułą Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzonej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 roku, zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2, w zakresie w jakim przyznają Ministrowi Sprawiedliwości sprawującemu urząd Prokuratora Generalnego – naczelnemu organowi prokuratury, uprawnionemu do wykonywania zadań w zakresie ścigania przestępstw, w tym występowania w charakterze strony przed sądami, prawo do sprawowania nadzoru administracyjnego nad działalnością sądów powszechnych;
2) art. 22 § 2 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku – Prawo o ustroju sądów powszechnych w związku z art. 1 § 2 , art. 2, art. 3 § 1 pkt 1, art. 5, art. 7 § 2, art. 9 § 2, art. 12 § 1, 2, 3 i 4 oraz art. 13 § 1 i 2 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 roku – Prawo o prokuraturze z art. 2, art. 7, art. 10 ust. 1 i 2, art. 173 i art 178 ust 1 Konstytucji RP, przez to, że przewiduje podległość prezesa sądu, w zakresie w jakim dotyczy kierowania działalnością administracyjną sądu, Ministrowi Sprawiedliwości sprawującemu urząd Prokuratora Generalnego – to jest naczelnemu organowi prokuratury uprawnionemu do wykonywania zadań w zakresie ścigania przestępstw, w tym występowania w charakterze strony przed sądami;
3) art. 32 § 7 pkt 1 oraz § 9 i 10 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku – Prawo o ustroju sądów powszechnych z art. 2, art. 7, art. 10 ust. 1 i 2, art. 173 i art. 178 ust. 1 Konstytucji RP, w zakresie w jakim przyznaje Ministrowi Sprawiedliwości - Prokuratorowi Generalnemu uprawnienie do wyznaczenia osoby pełniącej obowiązki dyrektora sądu bez przeprowadzenia procedury konkursowej i udziału prezesa sądu oraz możliwość korzystania z tego szczególnego trybu bez realnie określonych ograniczeń czasowych, mimo że uprawnienia ustawowe dyrektora sądu mają istotne znaczenie dla prawidłowego wykonywania w sądzie funkcji orzeczniczych i sprawowania wymiaru sprawiedliwości;
4) art. 178 § 1 i art. 179 § 1 i 3 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku – Prawo o ustroju sądów powszechnych z art. 2, art. 7, art. 10 ust. 1 i 2, art. 173 1 art. 178 ust. 1 Konstytucji RP, w zakresie w jakim pomijają udział prezesa sądu w opracowywaniu planów finansowych oraz pozbawiają prezesa sądu jakiegokolwiek wpływu na kierowanie gospodarką finansową sądu i działalność inwestycyjną sądu, mimo że tego rodzaju zadania o charakterze finansowo-administracyjnym mają istotny wpływ na wykonywanie funkcji orzeczniczych przez sądy i sprawowanie wymiaru sprawiedliwości, przyznając te kompetencje dyrektorowi sądu podlegającemu bezpośrednio Ministrowi Sprawiedliwości - Prokuratorowi Generalnemu;
5) art. 77 § l-3a ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku – Prawo o ustroju sądów powszechnych z art. 2, art. 7, art. 10 ust. 1 i 2, art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 173 i art. 178 ust. 1 Konstytucji RP, w zakresie w jakim przyznaje Ministrowi Sprawiedliwości - Prokuratorowi Generalnemu arbitralne prawo do wskazywania spośród sędziów sądów powszechnych kandydatów na delegację do innych sądów, Ministerstwa Sprawiedliwości i jednostek podległych Ministrowi Sprawiedliwości - Prokuratorowi Generalnemu lub przez niego nadzorowanych, Biura Krajowej Rady Sądownictwa, Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury oraz międzynarodowej sędziowskiej organizacji pozarządowej, a także do pełnienia obowiązków lub funkcji poza granicami państwa w ramach działań podejmowanych przez organizacje międzynarodowe lub ponadnarodowe oraz zespoły międzynarodowe;
6) art 77 § 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku – Prawo o ustroju sądów powszechnych w związku z art 70 § 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku – Prawo o ustroju sądów wojskowych z art. 2, art 7, art. 10 ust. 1 i 2, art. 32 ust 1, art 45 ust 1, art. 173 i art. 178 ust. 1 Konstytucji RP oraz art 6 ust. 1 w związku z Preambułą Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzonej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 roku, zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2, w zakresie w jakim różnicuje uprawnienia dotyczące odwołania lub ustąpienia z delegacji sędziów delegowanych do Ministerstwa Sprawiedliwości i jednostek podległych Ministrowi Sprawiedliwości - Prokuratorowi Generalnemu oraz sędziów delegowanych do sądów, Biura Krajowej Rady Sądownictwa, Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury oraz międzynarodowej sędziowskiej organizacji pozarządowej, a także do pełnienia obowiązków lub funkcji poza granicami państwa w ramach działań podejmowanych przez organizacje międzynarodowe lub ponadnarodowe oraz zespoły międzynarodowe, a także dopuszcza możliwość odwołania przez Ministra Sprawiedliwości - Prokuratora Generalnego sędziego delegowanego do wykonywania czynności orzeczniczych w innym sądzie w każdym czasie, bez uwzględnienia wpływu takiej decyzji na toczące się postępowania sądowe rozpoznawane z jego udziałem;
7) art. 85 § 3 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku – Prawo o ustroju sądów powszechnych w związku z art. 1 § 2, art. 2, art. 3 § 1 pkt 1, art 5, art. 7 § 2, art. 9 § 2, art 12 § 1, 2, 3 i 4 oraz art. 13 § 1 i 2 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 roku – Prawo o prokuraturze z art 2, art 7, art. 10 ust. 1 i 2, art. 45 ust 1, art 173 i art. 178 ust. 1 Konstytucji RP oraz art 6 ust. 1 w związku z Preambułą Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzonej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 roku, zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2, w zakresie w jakim nadaje Ministrowi Sprawiedliwości sprawującemu urząd Prokuratora Generalnego – to jest naczelnemu organowi prokuratury uprawnionemu do wykonywania zadań w zakresie ścigania przestępstw, w tym występowania w charakterze strony przed sądami - uprawnienie do zwalniania sędziów sądów powszechnych z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej, bez możliwości odwołania się od takiej decyzji przez sędziego lub strony i uczestników postępowania (zarówno w sprawie, w której zeznania mają zostać złożone, jak i tych, których okoliczności dotyczą) do sądu w trybie kontroli instancyjnej, celem zbadania zgodności z prawem takiej decyzji;
8) art 85 § 3 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku – Prawo o ustroju sądów powszechnych w związku z art 70 § 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku – Prawo o ustroju sądów wojskowych i w związku z art 1 § 2, art. 2, art 3 § 1 pkt 1, art. 5, art. 7 § 2, art. 9 § 2, art. 12 § 1, 2, 3 i 4 oraz art. 13 § 1 i 2 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 roku – Prawo o prokuraturze z art. 2, art. 7, art. 10 ust. 1 i 2, art 45 ust 1, art. 173 i art. 178 ust. 1 Konstytucji RP oraz art. 6 ust. 1 w związku z Preambułą Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzonej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 roku, zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2, w zakresie w jakim nadaje Ministrowi Sprawiedliwości sprawującemu urząd Prokuratora Generalnego – to jest naczelnemu organowi prokuratury uprawnionemu do wykonywania zadań w zakresie ścigania przestępstw, w tym występowania w charakterze strony przed sądami – uprawnienie do zwalniania sędziów sądów wojskowych z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej, bez możliwości odwołania się od takiej decyzji przez sędziego lub strony i uczestników postępowania (zarówno w sprawie, w której zeznania mają zostać złożone, jak i tych, których okoliczności dotyczą) do sądu w trybie kontroli instancyjnej, celem zbadania zgodności z prawem takiej decyzji;
9) art. 5 § 2 w związku z art. 15 § 1 i § 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku – Prawo o ustroju sądów wojskowych w związku z art 1 § 2, art 2, art 3 § 1 pkt 1, art. 5, art 7 § 2, art. 9 § 2, art 12 § 1, 2, 3 i 4 oraz art. 13 § 1 i 2 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 roku – Prawo o prokuraturze z art. 2, art. 7, art. 10 ust. 1 i 2, art. 173 i art 178 ust. 1 Konstytucji RP oraz art 6 ust. 1 w związku z Preambułą Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzonej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 roku, zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2, w zakresie w jakim przyznają Ministrowi Sprawiedliwości sprawującemu urząd Prokuratora Generalnego – naczelnemu organowi prokuratury, uprawnionemu do wykonywania zadań w zakresie ścigania przestępstw, w tym występowania w charakterze strony przed sądami, prawo do sprawowania nadzoru administracyjnego nad działalnością sądów wojskowych, w szczególności prawo do decydowania o tym kiedy dochodzi do uchybienia w zakresie sprawności postępowania;
10) art. 14 § 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku – Prawo o ustroju sądów wojskowych w związku z art 1 § 2 , art 2, art 3 § 1 pkt 1, art 5, art. 7 § 2, art. 9 § 2, art 12 § 1, 2, 3 i 4 oraz art. 13 § 1 i 2 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 roku – Prawo o prokuraturze z art. 2, art. 7, art 10 ust. 112, art 173 i art. 178 ust 1 Konstytucji RP, przez to, że przewiduje podległość prezesów wojskowych sądów okręgowych, w zakresie dotyczącym wykonywania czynności nadzoru służbowego i administracji sądowej przewidzianych w przepisach postępowania sądowego oraz w regulaminach urzędowania, a także innych czynności określonych w ustawach i odrębnych przepisach, Ministrowi Sprawiedliwości sprawującemu urząd Prokuratora Generalnego - to jest naczelnemu organowi prokuratury uprawnionemu do wykonywania zadań w zakresie ścigania przestępstw, w tym występowania w charakterze strony przed sądami;
11) art. 26 § 1 i art. 26a § 1 w zw. z art 70 § 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku – Prawo o ustroju sądów wojskowych w związku z art. 77 § 2-2b, § 3a, § 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz w związku z art. 1 § 2 , art 2, art. 3 § 1 pkt 1, art. 5, art. 7 § 2, art. 9 § 2, art. 12 § 1, 2, 3 i 4 oraz art. 13 § 1 i 2 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 roku – Prawo o prokuraturze z art 2, art. 7, art. 10 ust. 1 i 2, art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 173 i art. 178 ust 1 Konstytucji RP, w zakresie w jakim przyznaje Ministrowi Sprawiedliwości - Prokuratorowi Generalnemu działającemu w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej uprawnienie do delegowania sędziów sądów wojskowych do innych sądów wojskowych, powszechnych i administracyjnych oraz Sądu Najwyższego, a także do Ministerstwa Sprawiedliwości i jednostek podległych Ministrowi Sprawiedliwości - Prokuratorowi Generalnemu lub przez niego nadzorowanych, Biura Krajowej Rady Sądownictwa, Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, a także do pełnienia obowiązków lub funkcji poza granicami państwa w ramach działań podejmowanych przez organizacje międzynarodowe lub ponadnarodowe oraz zespoły międzynarodowe.