Budynek obecnej siedziby Trybunału Konstytucyjnego znajduje się w Warszawie w alei Jana Chrystiana Szucha 12a. Miejsce to zostało ukształtowane przestrzennie w drugiej połowie XVIII w. jako fragment tzw. osi stanisławowskiej. Stanowiła ona istotną część wielkiego planu nowego ukształtowania Warszawy jako stolicy Unii polsko-litewskiej. Symbolicznie i alegorycznie tworzyć ją miał wielki trójkąt równoramienny. Jeden z jego boków, równoległy do doliny Wisły, poprowadzony został brzegiem skarpy od Kolegium xx Pijarów na tzw. "Pięknym Brzegu" (Żolibórz). Powstały tam koszary Gwardii Pieszej Koronnej (dzisiejszy rejon Cytadeli), połączone aleją Gwardii z Zamkiem Królewskim - miejscem centralnym dla całej Rzeczypospolitej. Z drugiej strony Zamku - trakt rezydencji królewskich (Krakowskie Przedmieście, Nowy Świat) przechodził w aleję Ujazdowską do miejsca, gdzie znajdował się, przebudowany na koszary Gwardii Pieszej Litewskiej – Zamek Ujazdowski. W tym właśnie miejscu zaprojektowano Oś Stanisławowską. Od placu przed Zamkiem Ujazdowskim odchodziły, wytyczone promieniście, aleje połączone przestrzennie z osią żoliborską i osią saską. Najważniejsza z nich tzw. Via Regia (Droga Królewska - dzisiejsze ulice: aleja Wyzwolenia, Nowowiejska, Juliana Ursyna Niemcewicza i Ignacego Prądzyńskiego) doprowadzona została do wsi Wielka Wola, na której polach od lat 80-tych XVI wieku odbywały się elekcje królewskie - electio viritim. Wybory powszechne, wolne i bezpośrednie Króla i Wielkiego Księcia w państwie polsko-litewskim traktowane były jako najważniejsza instytucja kultury obywatelskiej, nazywana "źrenicą wolności szlacheckich"....

Zachowanym do dziś śladem tego układu przestrzennego jest m.in. obecna aleja Szucha. Promienisty układ osi stanisławowskiej miał się stać nowym centrum stolicy, reformowanej w latach osiemdziesiątych XVIII w. Rzeczypospolitej Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Upadek państwa wstrzymał realizację tych zamierzeń urbanistycznych. Powrócono do tych planów, chociaż już ze znacznie mniejszym rozmachem, w czasach Księstwa Warszawskiego, a szczególnie w okresie konstytucyjnym Królestwa Polskiego. Dlatego tak wiele gruntów w tym rejonie Warszawy stało się własnością skarbową. W XIX wieku przejęte zostały w całości przez Skarb Imperium Rosyjskiego.

Około roku 1900 z inicjatywy władz carskich wzdłuż Alej Ujazdowskich na działce o numerze hipotecznym 1720 (między aleją Szucha i ul. Bagatela) należącej do Skarbu Imperium Rosyjskiego zaczęły powstawać kolejne zabudowania koszar Korpusu Kadetów im. Aleksandra Suworowa (dzisiejsza zabudowa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów). Jednym z nich stał się budynek kasyna oficerskiego, usytuowany z tyłu za głównym korpusem koszar pomiędzy Alejami Ujazdowskimi a aleją Szucha (teraz al. Jana Chrystiana Szucha 12a).

Kasyno wchodziło w skład całego kompleksu zabudowań administracji carskiej znajdujących się wzdłuż Alej Ujazdowskich od placu Na Rozdrożu do ul. Bagatela, wraz z Belwederem i dzisiejszą siedzibą Ministerstwa Obrony Narodowej. Swoją pierwotną rolę budynek kasyna pełnił bardzo krótko, choć w dyspozycji władz wojskowych pozostawał aż do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.

Budynek kasyna oficerskiego został wzniesiony po 1910 a przed 1914 rokiem, w ostatniej fazie budowy kompleksu koszar. Wykonany został, podobnie jak pozostała zabudowa, według projektu Wiktora Junoszy-Piotrowskiego¹. Samą budowę realizował warszawski architekt Henryk Julian Gay².

Po 1920 r. zabudowania dawnych koszar korpusu kadetów mieściły instytucje wojskowe odrodzonego Państwa Polskiego: Szkołę Podchorążych Piechoty, a od 1928 r. Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych, Bibliotekę Wojskową i zbiory rapperswilskie. Z tymi instytucjami związany był również budynek dawnego rosyjskiego kasyna oficerskiego, który nadal funkcjonalnie i przestrzennie zorientowany na gmachy w Alejach Ujazdowskich był odwrócony tyłem  do alei Szucha.

Usytuowanie obecnego budynku TK w latach dwudziestych XX w.
na planie miasta Warszawy, w skali 1:2500

W okresie międzywojennym następowało przekształcanie tego rejonu miasta w dzielnicę rządową. W sąsiedztwie powstały, między innymi monumentalne gmachy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (1925-1930; teraz MEN) i Najwyższej Izby Kontroli (1935; teraz MSZ), zbudowano nowoczesne kamienice dla urzędników państwowych, w pobliżu wybudowano pałacyk Nuncjatury Apostolskiej (1924).

W czasie okupacji aleja Szucha znalazła się na terenie tzw. dzielnicy niemieckiej, dzięki czemu istniejąca tu zabudowa przetrwała zniszczenia po Powstaniu Warszawskim i pozostała do czasów współczesnych w stanie prawie nienaruszonym. W drugiej połowie lat czterdziestych kontynuowano rozbudowę tej części miasta dla potrzeb administracji centralnej. Zabudowania wzdłuż Alej Ujazdowskich adaptowano dla potrzeb Rady Państwa, Kancelarii Urzędu Rady Ministrów i Wyższej Szkoły Nauk Społecznych KC PZPR. Natomiast budynek obecnej siedziby Trybunału Konstytucyjnego pozostał w dyspozycji władz wojskowych; w latach 1951-1991 znajdowała się w nim Centralna Biblioteka Wojskowa. Autorem projektu adaptacji i przebudowy gmachów w Alejach Ujazdowskich był architekt Zygmunt Odyniec-Dobrowolski. Wtedy też prowizorycznie dokonano przeorientowania gmachu Centralnej Biblioteki Wojskowej w kierunku alei Szucha, która w latach 1946-1989 nosiłą nazwę aleja 1 Armii Wojska Polskiego.

Po przeniesieniu biblioteki do nowej siedziby na Gocławiu, budynek w alei Szucha 12a został przekazany Trybunałowi Konstytucyjnemu. W latach 1993-1995 dokonano gruntownej przebudowy i modernizacji gmachu (nadbudowa poddasza, całkowita przebudowa wnętrza, urządzenie wejścia od strony alei Szucha) według projektu warszawskich architektów - Stanisława Sołtyka i Janusza Szwejcera. W styczniu 1995 r. rozpoczęto przenoszenie Trybunału Konstytucyjnego z tymczasowych pomieszczeń w gmachu Sejmu RP na ul. Wiejskiej, a 1 lutego odbyła się uroczysta inauguracja działalności polskiego sądu konstytucyjnego w nowej siedzibie.

W 2001 r. rozpoczęto rozbudowę siedziby poprzez dobudowanie skrzydła południowego, mieszczącego nową, większą salę rozpraw i pokoje urzędnicze. Projekt nowej części siedziby Trybunału powstał w Pracowni Architektonicznej Stanisława Sołtyka. Pierwszą fazę rozbudowy ukończono w roku 2003. W latach 2012-2013 dokonano, również według projektu Pracowni Architektonicznej Stanisława Sołtyka, nadbudowy nowej kondygnacji nad skrzydłem południowym i zbudowano przeszklony łącznik na wysokości 2 piętra, między gmachem głównym a skrzydłem południowym. W zachodniej części tego skrzydła dobudowano zewnętrzną windę.

W 2010 r. w parkowej części siedziby Trybunału Konstytucyjnego, od strony alei Jana Chrystiana Szucha , odsłonięto alegoryczno-symboliczną kompozycję przestrzenną "Idea konstytucjonalizmu", autorstwa artysty rzeźbiarza Krzysztofa Pawłowskiego.

Adam Jankiewicz

¹ Ten architekt-projektant ukończył Instytut Inżynierów Cywilnych w Petersburgu, projektował m.in. gmach więzienia na ul. Rakowieckiej, koszary u zbiegu ul. Puławskiej i ul. Rakowieckiej, koszary kozackie na ul. 11 Listopada, a także koszary w Jabłonnie, Białymstoku i Ostrogu oraz kościoły w Witebsku i Ostrogu; zmarł w 1917 r.

² Henryk Julian Gay (1875-1936), ukończył Instytut Inżynierów Cywilnych w Petersburgu, studiował w Paryżu i Monachium, od 1909 r. członek Koła Architektów w Warszawie, budował m.in. gmachy szkoły na ul. Klonowej, Biblioteki Ordynacji Krasińskich na ul. Okólnik, szkół na ul. Leszno, ul. Dobrej, ul. Szerokiej, ul. Chmielnej, gmachy Hipoteki w Warszawie, hale targowe przy placu Kazimierza Wielkiego, budynki publiczne w Kielcach, Kijowie, Mińsku Litewskim, Żbikowie.