Komunikat po Drukuj

Postępowanie egzekucyjne P 6/04

17 maja, 2005 r. o godz. 10.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne II Wydziału Cywilnego Odwoławczego Sądu Okręgowego w Kielcach dotyczące opłat za czynności komornika.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 49 zd. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji w brzmieniu obowiązującym do wejścia w życie ustawy z 24 września 2004 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego jest zgodny z art. 2 Konstytucji. Trybunał ponadto uznał, że art. 49 zd. 2 i 3 w związku z art. 45 ust. 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r., w brzmieniu obowiązującym do wejścia w życie ustawy z 24 września 2004 r., jest niezgodny z art. 2 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny podkreślił na wstępie, że w okresie pomiędzy skierowaniem pytania prawnego a rozstrzygnięciem sprawy, stan prawny uległ zmianie i brzmienie zaskarżonych przepisów zostało zmodyfikowane przez ustawę z 24 września 2004 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego. Trybunał Konstytucyjny - związany granicami pytania - rozważył stan prawny adekwatny do sprawy rozpatrywanej przez pytający sąd obowiązujący do 12 listopada 2004 r.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że zaskarżone przepisy nie spełniają zasad przyzwoitej legislacji (art. 2 Konstytucji) ze względu na nieracjonalność zamieszczenia w jednym akcie prawnym regulacji odmiennie kształtujących zagadnienie kosztów postępowania egzekucyjnego. W art. 45 ust. 2 ustawy komorniczej opłata stosunkowa zależna jest od wartości wyegzekwowanego roszczenia, jednocześnie jednak (art. 49 powyższej ustawy) może ona zostać pobrana, nawet gdy komornik nie dokonał skutecznej egzekucji, a więc nic nie wyegzekwował. Oznacza to, że w pewnych okolicznościach opłata stosunkowa nie stanowi "wynagrodzenia" za trud włożony przez komornika w odzyskanie konkretnej wierzytelności, lecz staje się swoistą premią, należną komornikowi nawet w przypadku jego bezczynności związanej z wnioskiem wierzyciela o umorzenie postępowania egzekucyjnego.

Stan prawny uległ istotnej zmianie po wejściu w życie ustawy z 24 września 2004 r. W ustawie tej art. 49 uzyskał nowe brzmienie. Sama konstrukcja opłaty stosunkowej, ani określenie "widełek", w jakich musi się ona mieścić, nie uległy jednak istotnej zmianie. Kwestionowana przez pytający sąd regulacja została nie tylko powtórzona z minimalnymi zmianami redakcyjnymi, ale też znacząco rozszerzona. Opłatę stosunkową pobiera się teraz w każdym przypadku umorzenia postępowania na wniosek wierzyciela, a więc na wniosek złożony po upływie roku od otrzymania przez komornika wniosku o wszczęcie egzekucji. Jak również - w razie umorzenia postępowania (art. 823 Kodeksu postępowania cywilnego), jeśli postępowanie egzekucyjne zostało umorzone w związku z niedokonaniem przez wierzyciela w ciągu roku czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania lub brakiem żądania podjęcia postępowania.. Można się więc spodziewać większej liczby dłużników, od których będzie pobierana opłata stosunkowa mimo, że nie doszło do wyegzekwowania roszczenia. Oznacza to, że regulacja konstytucyjnie wadliwa pozostaje w porządku prawnym, czemu Trybunał Konstytucyjny, związany granicami pytania prawnego, obecnie zapobiec nie może.

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Jerzy Stępień, a sprawozdawcą był sędzia TK Wiesław Johann.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.