Postępowanie przed NSA SK 38/02
12 maja 2003 r. o godz. 12:30 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną Aleksandry M. w sprawie konstytucyjności art. 426 § 1 kodeksu postępowania karnego (k.p.k.) uniemożliwiającego wniesienie środka odwoławczego od orzeczenia sądu działającego jako organ odwoławczy od postanowienia prokuratury.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 426 § 1 kodeksu postępowania karnego jest zgodny z art. 45 oraz nie jest niezgodny z art. 176 § 1 Konstytucji.
Zdaniem Trybunału art. 176 Konstytucji, mówiący o dwuinstancyjności postępowania, odnosi się tylko do prawa do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy przez sądy. Nie ma on natomiast zastosowania do wypadków, gdy sądy działają jako organ kontroli innych aktów władzy publicznej. W związku z tym art. 176 nie może zostać uznany za adekwatny wzorzec konstytucyjny w badanej sprawie.
TK wskazał, iż w ramach wyrażonego w art. 45 ust. 1 Konstytucji prawa do sądu mieszczą się w rzeczywistości dwa prawa: prawo do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy oraz prawo do sądowej kontroli aktów godzących w konstytucyjnie gwarantowane wolności jednostki. Zdaniem Trybunału, z punktu widzenia art. 45 ust. 1 nie nastąpiło w badanej sprawie naruszenie prawa skarżącej do sądu. TK stanął na stanowisku, że standard realizowanego w postępowaniu karnym prawa do sądu nie jest identyczny dla sprawcy i poszkodowanego. Prawo do sądu przysługujące poszkodowanemu nie wyczerpuje się w ramach postępowania w sprawie karnej. Może on również realizować je w postępowaniu przed sądem cywilnym. Skarżąca występująca jako poszkodowana w ramach postępowania karnego nie ma gwarantowanego na szczeblu konstytucyjnym prawa do sądu dwuinstancyjnego.
Rozprawie przewodniczyła Sędzia TK Jadwiga Skórzewska-Łosiak, a sprawozdawcą była Sędzia TK Ewa Łętowska.
Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.