Prawo geologiczne i górnicze – strony postępowania koncesyjnego SK 19/15
12 maja 2021 r. o godz. 12:00 Trybunał Konstytucyjny ogłosi orzeczenie w sprawie skargi konstytucyjnej M. T. dotyczącej stron postępowania koncesyjnego.
Trybunał Konstytucyjny dokona kontroli zgodności art. 41 ust. 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163, poz. 981 ze zm.; dalej: p.g.g.) z art. 2 w zw. z art. 45 ust. 1, a także w zw. z art. 32 ust. 1 i art. 64 ust. 2 i 3 Konstytucji RP.
Skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującym stanem faktycznym:
Marszałek Województwa, decyzją z marca 2012 r., udzielił Spółce koncesji na odkrywkową eksploatację złoża granitu z użyciem materiałów wybuchowych. Odwołanie od tej decyzji złożyła Skarżąca, będąca współwłaścicielką nieruchomości położonej w bezpośrednim sąsiedztwie obszaru górniczego wyznaczonego koncesją. Decyzją z września 2012 r. Minister Środowiska umorzył postępowanie odwoławcze na podstawie art. 138 § l pkt 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267, ze zm.; dalej: k.p.a.). W uzasadnieniu tej decyzji wskazano, że zgodnie z art. 41 ust. 2 p.g.g., Skarżąca, będąca współwłaścicielką nieruchomości położonej poza obszarem koncesyjnym, nie ma statusu strony postępowania koncesyjnego. Wyrokiem z grudnia 2012 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę Skarżącej od powyższej decyzji. Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z października 2014 r. oddalił skargę kasacyjną Skarżącej. W uzasadnieniu wyroku Naczelny Sąd Administracyjny zaznaczył, że art. 41 ust. 2 p.g.g. jest przepisem szczególnym w stosunku do art. 28 k.p.a. Podkreślił, że kwestia interesu prawnego właścicieli nieruchomości położonych poza wyznaczonym koncesją obszarem górniczym została rozstrzygnięta przez samego ustawodawcę, który uznał, że nie mają oni interesu prawnego w postępowaniu koncesyjnym i wyłączył ich od udziału w tymże postępowaniu. Stwierdził, że Skarżąca, jako że nie jest stroną postępowania koncesyjnego, nie mogła skutecznie wnieść odwołania od decyzji wydanej w tym postępowaniu.
Problem konstytucyjny w niniejszej sprawie dotyczy braku statusu strony postępowania koncesyjnego właścicieli gruntów sąsiadujących z nieruchomościami, na których ma odbywać się wydobycie kopalin ze złóż.
W ocenie Skarżącej zakwestionowany przepis jest niezgodny z zasadą demokratycznego państwa prawa (art. 2 Konstytucji RP), pozbawia ją prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP), narusza zasadę równości wobec prawa (art. 32 ust. 1 Konstytucji RP), a także gwarancję ochrony własności (art. 64 ust. 2 i 3 Konstytucji RP). Skarżąca wskazuje, że przedsiębiorca we wniosku o udzielenie koncesji wyznacza granice projektowanego obszaru górniczego w granicach swojej nieruchomości, co w konsekwencji pozbawia właścicieli sąsiednich nieruchomości, którzy doświadczają szkodliwego oddziaływania robót górniczych, prawa do udziału w postępowaniu koncesyjnym i ochrony swojej własności.
Skład orzekający Trybunału Konstytucyjnego: sędzia TK Krystyna Pawłowicz – przewodniczący, sędzia TK Jarosław Wyrembak – sprawozdawca, sędzia TK Stanisław Piotrowicz, sędzia TK Wojciech Sych, sędzia TK Rafał Wojciechowski.