Prawo do sądu P 49/06
19 lutego 2008 r. o godz. 9.30 Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w Łodzi dotyczące braku możliwości przez sąd I instancji orzekający w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych uchylenia decyzji organu rentowego i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania w postępowaniu administracyjnym.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 47714 § 2 i art. 47714a ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku - Kodeks postępowania cywilnego w zakresie, w jakim pomijają prawo sądu I instancji, orzekającego w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych - do uchylania zaskarżonej decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania organowi rentowemu - z zasadą osądzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, wyrażoną w art. 45 ust. 1 Konstytucji oraz z zasadą rozpatrzenia sprawy w rozsądnym terminie, wyrażoną w art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 roku - w aspekcie zasady demokratycznego państwa prawnego i sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji )..
Organ rentowy ustalił, że Zbigniew S. był udziałowcem oraz prezesem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która przez pewien czas nie odprowadzała składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdził, że Zbigniew S. ponosi solidarną odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki. Pełnomocnik Zbigniewa S. wniósł o uchylenie decyzji i umorzenie postępowania oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania. Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania. Zarządzeniem sędziego sądu okręgowego zwrócono akta sprawy do ZUS celem uzupełnienia dowodowego. Sędzia wstępnie badający sprawę uznał, że materiałach w ZUS występują istotne braki i uproszczenia, co powoduje zwrot akt sprawy organowi rentowemu. Organ rentowy zakwestionował zarzuty i nie przeprowadzając dodatkowego postępowania dowodowego przesłał ponownie do sądu akta sprawy. Poważne wątpliwości sądu powstały w związku z kwestionowanymi przepisami. Ustawodawca w katalogu rozstrzygnięć, które może wydać sąd pierwszej instancji orzekający w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych pominął możliwość uchylenia decyzji organu rentowego i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania w postępowaniu administracyjnym. Zdaniem pytającego sadu kwestionowana regulacja określająca możliwości orzecznicze sądu I instancji narusza konstytucyjną zasadę osądzania spraw bez nieuzasadnionej zwłoki oraz konwencyjną dyrektywę osądzania w rozsądnym terminie.
Rozprawie będzie przewodniczył wiceprezes TK Janusz Niemcewicz, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Ewa Łętowska .