Kasacja, prawo spółdzielcze SK 40/02
10 maja 2005 r. o godz. 10.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna skargę konstytucyjną Barbary B. dotyczącą uznania za majątek wspólny, a nie odrębny praw do domu jednorodzinnego przydzielonego w czasie trwania małżeństwa.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie o zgodności art. 215 § 2 i § 4 w związku z art. 232 § 4 ustawy z 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze z art. 21 ust. 1 oraz art. 64 ust. 1, 2, 3 Konstytucji.
Skarżąca wystąpiła do Sądu Rejonowego o podział wspólnego majątku dorobkowego po rozwodzie z mężem. Najważniejszym przedmiotem sprawy stał się dom jednorodzinny należący do zasobów Spółdzielni Mieszkaniowej. Dom ten został wybudowany w systemie spółdzielczym. Przydział nastąpił na warunkach spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Koszty budowy domu jednorodzinnego, czyli wkład budowlany zostały pokryte w całości przez skarżącą ze środków własnych należących do majątku odrębnego. Sąd pierwszej instancji orzekł iż prawo spółdzielcze do domu jednorodzinnego należy do obojga małżonków jako majątek dorobkowy. Sąd drugiej instancji, że spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego - domu jednorodzinnego przydzielonego przez spółdzielnię budowlano-mieszkaniową w czasie trwania małżeństwa stanowi przedmiot majątku wspólnego i to bez względu na fakt, czy wkład budowlany pochodzi w całości lub w części z majątku odrębnego jednego lub obojga małżonków. Sąd Najwyższy nie przyjął sprawy do rozpoznania i tym samym zakończył postępowanie. Skarżąca uważa, że to ona jest wyłącznym właścicielem tego domu jako inwestor albo nabywca, który dom wybudował albo zakupił. Zakres zaś i treść praw majątkowych byłego męża do domu zależy od jej woli. Zdaniem skarżącej kolejne instancje sądowe pogwałciły prawo własności i inne wynikające z Konstytucji zasady prawne.
Skarżąca wniosła więc skargę o uznanie, że niektóre przepisy Prawa spółdzielczego są niezgodne z art. 21 ust. 1 i art. 64 ust. 1, 2, 3 Konstytucji w zakresie, w jakim uznają za należące do majątku wspólnego - a nie odrębnego - spółdzielcze własnościowe prawo do domu jednorodzinnego, przydzielonego w czasie trwania małżeństwa temu z małżonków, który ze swego majątku odrębnego pokrył całość wkładu budowlanego wymaganego na budowę tego domu w ramach zawartej ze spółdzielnią umowy.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Wiesław Johann, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Marian Grzybowski .