Aplikacje notarialne i rzeczników patentowych U 16/02
26 lipca 2004 r. o godz. 12.30 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie zgodności z Konstytucją i ustawami niektórych przepisów rozporządzeń: Ministra Sprawiedliwości z 11 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowego trybu przeprowadzania konkursu dla kandydatów na aplikantów notarialnych oraz Prezesa Rady Ministrów z 9 maja 2002 r. w sprawie przeprowadzania konkursu o wpis na listę, organizacji szkolenia, wzoru listy i legitymacji aplikantów rzecznikowskich.
Zgodnie z art. 71 ust. 4 Prawa o notariacie Minister Sprawiedliwości miał określić w drodze rozporządzenia szczegółowy tryb przeprowadzenia konkursu dla kandydatów na aplikantów notarialnych. Delegacja ustawowa dotyczyła jedynie trybu przeprowadzania konkursu dla kandydatów na aplikantów notarialnych. Tymczasem w rozporządzeniu określony został zakres wiedzy obowiązującej kandydatów na aplikantów na egzaminie konkursowym.
Analogicznie art. 39 Ustawy o rzecznikach patentowych upoważnił Prezesa Rady Ministrów do określenia w drodze rozporządzenia sposobu przeprowadzania konkursu o wpis na listę aplikantów. Prezes Rady Ministrów, choć miał jedynie określić regulacje proceduralne związane z przeprowadzeniem konkursu, wprowadził do rozporządzenia limit wniosków, których złożenie warunkuje przeprowadzenie konkursu.
Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich Minister Sprawiedliwości i Prezes Rady Ministrów przekroczyli granice udzielonego im ustawowego upoważnienia do wydania rozporządzenia. Tym samym naruszony został art. 92 Konstytucji, w myśl którego rozporządzenia wydawane są przez organy wskazane w Konstytucji na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Wprowadzenie w aktach wykonawczych tego rodzaju regulacji narusza także art. 65 ust. 1 Konstytucji, gwarantujący obywatelom wolność wyboru i wykonywania wybranego zawodu.
Rozprawie będzie przewodniczyć sędzia TK Ewa Łętowska, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Marian Grzybowski.