Podatnicy podatku akcyzowego SK 35/02
W dniu 14 grudnia 2004 r. o godz. 10.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna skargę konstytucyjną Elżbiety K. i Zbigniewa M. w sprawie konstytucyjności § 2b rozporządzenia Ministra Finansów z 5 stycznia 1998 r. w sprawie podatku akcyzowego w związku z art. 35 ust. 4 ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (ustawa o VAT).
Spółka BET-POL zakupiła od Spółki RAL 172,02 tony oleju opałowego lekkiego. Następnie spółka BET-POL zawarła umowę z Przedsiębiorstwem Przemysłowym UNIA, na podstawie której spółka zobowiązała się do wyczyszczenia mechanicznego oraz wypłukania olejem lekkim dwóch zbiorników V2800 m3. Olej pozostały po wykonanych usługach spółka BET-POL odsprzedała spółce RAL, jako olej przepracowany. Zdaniem Urzędu Skarbowego dokonanie powyższych czynności zobowiązało Spółkę BET-POL do zapłaty podatku akcyzowego. Podstawą prawną powstania obowiązku podatkowego był § 2 b ust. 1 obowiązującego wówczas rozporządzenia Ministra Finansów z 5 stycznia 1998 r. w sprawie podatku akcyzowego, zgodnie z którym "podatnikami podatku akcyzowego są (.) jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej sprzedające i zużywające wyroby wymienione w poz.1 pkt 5 załącznika nr 1 [olej opałowy] dla celów innych niż opałowe". § 2 b ust. 1 kwestionowanego rozporządzenia został wydany na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 35 ust. 4 ustawy o VAT, uprawniającej Ministra Finansów do określenia w drodze rozporządzenia kręgu podatników podatku akcyzowego.
W opinii skarżących art. 35 ust. 4 ustawy o VAT narusza art. 217 Konstytucji, stanowiący iż określanie podmiotów opodatkowania może nastąpić tylko w drodze ustawy. Elżbieta K. i Zbigniew M. podkreślają, że z dniem wejścia w życie Konstytucji (17 października 1997 r.) należało uznać za wiążącą ustaloną konstytucyjnie regułę wyłączności ustawy dla normowania wszystkich istotnych elementów stosunku podatkowego. Z dniem 17 października 1997 r. upoważnienie dla Ministra Finansów zawarte w art. 35 ust. 4 ustawy o VAT stało się zatem niezgodne z ustawą zasadniczą. Skarżący twierdzą, że automatycznie utraciło ono moc prawną. W związku z powyższym wskazanie w treści § 2 b ust. 1 zaskarżonego rozporządzenia jako podatników podatku akcyzowego "jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnych" jest niezgodne z art. 217 Konstytucji.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Janusz Niemcewicz, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Jerzy Stępień.