Świadczenia wypadkowe i chorobowe dla pracowników Sił Zbrojnych K 4/02
7 października, 2003 r. o godz. 10:00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie zgodności art. 20 ustawy z 16 grudnia 1972 r. o świadczeniach przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową z art. 2, art. 32 i art. 77 Konstytucji.
Zgodnie z art. 20 ustawy z dnia 16 grudnia 1972 r., żołnierz, który na mocy tejże ustawy uzyskał świadczenie wynagradzające szkody spowodowane uszczerbkiem na zdrowiu, powstałym w wyniku winy nieumyślnej osób działających z ramienia jednostek wojskowych, nie ma już prawa dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych.
Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich, ograniczenie możliwości dochodzenia przez poszkodowanego żołnierza na zasadach prawa cywilnego odszkodowania lub zadośćuczynienia za szkodę z tytułu wypadku lub choroby pozostających w związku ze służbą wojskową jest sprzeczne z Konstytucją. Zgodnie z zaskarżoną ustawą, przyznane na jej podstawie świadczenia stanowią wynagrodzenie wszelkich szkód spowodowanych uszczerbkiem na zdrowiu lub śmiercią żołnierza wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem służby. Żołnierze oraz ich rodziny są więc pozbawieni możliwości dodatkowego dochodzenia swoich roszczeń przed sądem powszechnych.
Przepis ten jest sprzeczny z art. 45 ust. 1 Konstytucji, przyznającym każdemu obywatelowi prawo do przedstawienia jego sprawy sądowi. Narusza także art. 77 Konstytucji, na mocy którego każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody (ust. 1), a ustawa nie może nikomu zamykać drogi sądowej do dochodzenia naruszonych wolności lub praw (ust. 2). Jest też niezgodny z zasadą demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji). Na mocy art. 2 Konstytucji ustawodawca ma bowiem obowiązek stanowić prawo w taki sposób, by nie naruszało ani zasady sprawiedliwości, ani zasady równości jako podstawowych praw konstytucyjnych obywateli.
Rozprawie będzie przewodniczył Sędzia TK Wiesław Johann, a sprawozdawcą będzie Sędzia TK Janusz Niemcewicz.