Służba cywilna K 9/02
12 grudnia 2002 r. o godz. 10:00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna połączone wnioski grupy posłów i Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie zgodności z Konstytucją przepisów dotyczących obsadzania stanowisk w korpusie służby cywilnej.
Rzecznik Praw Obywatelskich, uwzględniając prośbę Stowarzyszenia Absolwentów Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, wniósł do Trybunału wniosek o uznanie niekonstytucyjności art. 144a ustawy o służbie cywilnej. Wnioskodawca wskazuje, iż w służbie cywilnej zasadą jest obsadzanie wyższych stanowisk w drodze konkursu. O stanowiska te może ubiegać się przede wszystkim urzędnik tej służby. Jest to zgodne z założeniami ustawy o służbie cywilnej realizującej art. 153 ust. 1 Konstytucji, stanowiący iż korpus służby cywilnej działa w urzędach administracji rządowej "w celu zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa". Odstępstwa od powyższej zasady mogą mieć miejsce jedynie wówczas, gdy za zgodą Szefa Służby Cywilnej do konkursy zostanie dopuszczona osoba nie będąca urzędnikiem służby cywilnej. Jest to możliwe w sytuacji, w której do pracy na wyższym stanowisku w służbie niezbędne jest szczególne doświadczenia lub umiejętności zawodowe oraz w przypadku, gdy w wyniku dwukrotnego przeprowadzenia konkursu na wyższe stanowisko w służbie cywilnej nie zostanie wyłoniony kandydat spośród urzędników tej służby (art. 42 ustawy).
Zdaniem Rzecznika, ustawodawca wprowadzając do ustawy art. 144a - na podstawie którego osoby spoza korpusu służby cywilnej mogą obejmować wyższe stanowiska w służbie cywilnej bez zachowania obowiązujących w tym zakresie procedur (takich jak przejście otwartych i konkurencyjnych procedur kwalifikacyjnych lub procedur konkursowych) - naruszył zasadę sformułowaną w art. 153 ust. 1 Konstytucji.
Grupa posłów wniosła o uznanie niekonstytucyjności art. 16, art. 29 i art. 31 ustawy o zmianie ustawy o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów, ustawy o działach administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw. Na mocy przepisów zaskarżonych przez posłów do ustawy o służbie cywilnej dodany został m.in. art. 144a.
Wnioskodawcy zwrócili się do Trybunału z prośbą o uznanie niezgodności powołanych przepisów z art. 7 Konstytucji RP. Zdaniem posłów zostały one uchwalone z naruszeniem zasad procedury ustawodawczej, a tym samym złamana została zasada nakładająca na organy władzy publicznej obowiązek działania na podstawie i w granicach prawa. Posłowie uważają, iż naruszony został również art. 118 ust. 1 Konstytucji. Naruszenie to polega na tym, że zaskarżone przepisy stanowią nowe rozwiązanie normatywne w stosunku do pierwotnego projektu ustawy, a tym samym powinny być wprowadzone w trybie właściwym dla inicjatywy ustawodawczej, nie zaś poprawki.
Rozprawie będzie przewodniczyć Sędzia TK Teresa Dębowska-Romanowska, a sprawozdawcą będzie Sędzia TK Mirosław Wyrzykowski.