Zamówienia publiczne; wysokość opłaty sądowej od skargi na orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej. SK 25/11
14 stycznia 2014 r. o godz. 13.30 Trybunał Konstytucyjny rozpozna połączone skargi konstytucyjne spółki akcyjnej oraz spółki z o.o. dotyczące zamówień publicznych (wysokość opłaty sądowej od skargi na orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej).
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 34 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych - w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 5 listopada 2009 roku o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z art. 2, art. 32 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2, art. 78 konstytucji.
Skarżąca spółka akcyjna brała udział w postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, które wszczęte zostało ogłoszeniem o zamówieniu opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej oraz ogłoszeniem zamieszczonym na stronie internetowej zamawiającego. Poinformował on wykonawców biorących udział w postępowaniu o wyborze najkorzystniejszej oferty, którą okazała się oferta skarżącej spółki akcyjnej. Pozostali wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia publicznego wnieśli do zamawiającego protesty, które zostały rozstrzygnięte negatywnie. Wykonawcy wnieśli odwołanie do Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Następnie Krajowa Izba Odwoławcza uwzględniła odwołania, i w konsekwencji, odrzucając ofertę skarżącej spółki akcyjnej nakazała unieważnienie wyboru najkorzystniejszej oferty oraz dokonanie ponownego badania i oceny ofert. Skarżąca spółka akcyjna odwołała się od powyższego wyroku. Sąd okręgowy wezwał ją do uiszczenia opłaty sądowej. Skarżąca spółka akcyjna poinformowała sąd, iż nie jest w stanie uiścić tak wysokiej opłaty od skargi. Sąd okręgowy odrzucił skargę spółki akcyjnej.
Zdaniem skarżącej spółki akcyjnej art. 34 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych narusza konstytucyjną zasadę prawa do sądu, przez to, iż bariery finansowe określone w kwestionowanym przepisie uniemożliwiły skuteczne zaskarżenie niekorzystnego orzeczenia. Ponadto kwestionowany przepis zdaniem skarżącej spółki akcyjnej narusza konstytucyjną zasadę zaskarżania orzeczeń wydanych w pierwszej instancji, poprzez określenie opłaty sądowej od skargi na orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej jako opłaty stosunkowej uzależnionej od wartości przedmiotu zamówienia, przy jednoczesnym wprowadzeniu limitu wysokości tej opłaty na poziomie 5 000 000 zł. W świetle postępowań o udzielenie zamówienia publicznego jest to kwota nieadekwatna i nieproporcjonalna do przedmiotu sporu.
Skarżąca spółka z o.o. brała udział w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego w ramach przetargu nieograniczonego. Spółka z o.o. złożyła w tym postępowaniu stosowną ofertę. Zamawiający w części unieważnił postępowanie przetargowe. Na rozstrzygnięcie to, skarżąca spółka z o.o. złożyła odwołanie. Krajowa Izba Odwoławcza odrzuciła odwołanie, obciążając spółkę z o.o. w całości kosztami postępowania. Na postanowienie to spółka z o.o. złożyła skargę. Sąd okręgowy oddalił wniosek skarżącej spółki z o.o., o zwolnienie od wpisu sądowego i wezwał ją do jego uiszczenia. Wobec nieuiszczenia wpisu sąd okręgowy odrzucił skargę.
Zdaniem skarżącej spółki z o.o. kwestionowany przepis narusza konstytucyjną zasadę proporcjonalności. Skarga do sądu przysługuje bowiem na wszystkie rodzaje orzeczeń Krajowej Izby Odwoławczej, bez rozróżnienia na orzeczenia o charakterze merytorycznym i proceduralnym. Ponadto kwestionowana regulacja narusza zasadę równości podmiotów znajdujących się w tej samej sytuacji. Mimo, iż przedmiotem zaskarżenia jest ten sam typ orzeczenia formalnego, tylko w sprawach z zamówień publicznych ustawodawca nie
wprowadza niższych wpisów sądowych.
Kwestionowany przepis w ocenie skarżącej spółki z o.o. narusza konstytucję, poprzez ograniczenie dostępu do sądu z uwagi na wygórowane wpisy sądowe, oraz jest sprzeczny z art. 78 konstytucji, poprzez ograniczenie prawa do faktycznej kontroli orzeczeń Krajowej Izby Odwoławczej przy Urzędzie Zamówień Publicznych.
Rozprawie będzie przewodniczył wiceprezes TK Stanisław Biernat, sprawozdawcą będzie sędzia TK Leon Kieres.