Ordynacja podatkowa; tzw. "milcząca" interpretacja. K 49/12
25 września 2014 r. o godz. 9:00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący ordynacji podatkowej w kwestii tzw. milczącej interpretacji.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 14 o § 1 ustawy z 19 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa z zasadą zaufania obywateli do państwa i prawa wynikającą z art. 2 konstytucji.
Chodzi o przepisy ordynacji podatkowej, które przewidują wydawanie przez Ministra Finansów interpretacji prawa podatkowego w indywidualnych sprawach. Jak podkreśla Rzecznik Praw Obywatelskich, Minister Finansów (lub upoważnione przez niego organy podatkowe) ma wydać interpretację bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 3 miesięcy od otrzymania wniosku. Jeśli tego nie zrobi, to uznaje się, że w dniu następującym po tym, w którym upłynął termin wydania interpretacji, została wydana interpretacja stwierdzająca prawidłowość stanowiska wnioskodawcy w pełnym zakresie (tzw. interpretacja milcząca - art. 14 o § 1 ordynacji).
RPO powołał się przy tym na uchwałę Izby Finansowej Naczelnego Sądu Administracyjnego z 14 grudnia 2009 r. (sygn. akt II FPS 7/09), w której sąd uznał, że w stanie prawnym obowiązującym od 1 lipca 2007 r. pojęcie „niewydanie interpretacji" użyte w art. 14 o § 1 ordynacji nie oznacza braku jej doręczenia w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku. Słowo „wydać” w języku powszechnym ma wiele znaczeń, używanych w zależności od kontekstu, w którym występuje. W języku prawnym - w odniesieniu w szczególności do orzeczeń, zarządzeń czy innych aktów indywidualnych (np. zaświadczeń) – „wydać” oznacza przede wszystkim sporządzić (wystawić) dokument. Wydać interpretację indywidualną (w rozumieniu art. 14b i 14d ww. ustawy), to sporządzić pisemną informację, jak należy rozumieć bądź stosować przepisy prawa podatkowego w przedstawionym przez zainteresowanego zaistniałym bądź oczekiwanym stanie faktycznym. W pojęciu „wydanie interpretacji” nie mieści się więc jej doręczenie. NSA utożsamił więc wydanie interpretacji z faktem jej sporządzenia przez organ na piśmie oraz opatrzeniem datą i podpisem upoważnionej osoby, a nie z faktem zakomunikowania jej adresatowi.
Oznacza to, że przez niewydanie interpretacji indywidualnej w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku przez organ podatkowy należy rozumieć niesporządzenie jej w tym terminie na piśmie przez organ podatkowy. W rezultacie działając w zaufaniu do instytucji „milczącej" interpretacji wnioskodawca może nie mieć świadomości, że w jego sprawie została sporządzona, lecz jeszcze nie została mu doręczona, interpretacja indywidualna pozbawiająca go ochrony przewidzianej przepisami ordynacji podatkowej. W ten sposób, jak podkreśla RPO, art. 14 o § 1 ordynacji traci swój gwarancyjny charakter.
Jak zauważa Rzecznik Praw Obywatelskich, prawo reguluje, w jakim terminie interpretacja indywidualna powinna zostać sporządzona na piśmie przez organ podatkowy. Nie reguluje natomiast, w jakim terminie już sporządzona interpretacja powinna zostać doręczona podatnikowi. W efekcie zaskarżony przepis nie zapewnia podatnikom bezpieczeństwa prawnego. Nie umożliwia im bowiem decydowania o postępowaniu w oparciu o pełną znajomość przesłanek działania organów państwowych, zanim zostaną one zakomunikowane poprzez doręczenie bądź ogłoszenie interpretacji.
Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich, art. 14 o § 1 ordynacji podatkowej jest niezgodny z zasadą zaufania obywateli do państwa i prawa wynikającą z art. 2 konstytucji, bo pozbawia wnioskodawcę pełnej wiedzy dotyczącej daty wejścia w życie „milczącej" indywidualnej interpretacji podatkowej.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Leon Kieres, sprawozdawcą będzie sędzia TK Zbigniew Cieślak.