Spółdzielnie mieszkaniowe; żądanie sprzedaży lokalu w drodze licytacji w związku z długotrwałym zaleganiem z zapłatą opłat za lokal lub rażącym, uporczywym naruszaniem porządku domowego SK 11/13
8 października 2015 r. o godz. 9:00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna skargę konstytucyjną S.K. dotyczącą spółdzielni mieszkaniowych (żądanie sprzedaży lokalu w drodze licytacji w związku z długotrwałym zaleganiem z zapłatą opłat za lokal lub rażącym, uporczywym naruszaniem porządku domowego).
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności:
1) art. 1710 ustawy z 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych w brzmieniu: "W przypadku długotrwałych zaległości z zapłatą opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, l1 i 5, rażącego lub uporczywego wykraczania osoby korzystającej z lokalu przeciwko obowiązującemu porządkowi domowemu albo niewłaściwego zachowania tej osoby czyniącego korzystanie z innych lokali lub nieruchomości wspólnej uciążliwym, przepis art. 16 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali stosuje się odpowiednio. Z żądaniem, o którym mowa w tym przepisie, występuje zarząd spółdzielni na wniosek rady nadzorczej”,
2) art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 roku o własności lokali w brzmieniu: "Jeżeli właściciel lokalu zalega długotrwale z zapłatą należnych od niego opłat lub wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko obowiązującemu porządkowi domowemu albo przez swoje niewłaściwe zachowanie czyni korzystanie z innych lokali lub nieruchomości wspólnej uciążliwym, wspólnota mieszkaniowa może w trybie procesu żądać sprzedaży lokalu w drodze licytacji na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o egzekucji z nieruchomości”
- z art. 64 ust. 2 w zw. z art. 31 ust. 3 konstytucji.
Sąd rejonowy uwzględnił powództwo spółdzielni mieszkaniowej wniesione przeciwko skarżącemu. Uznał tym samym roszczenie o nakazanie sprzedaży, w drodze licytacji na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego o egzekucji z nieruchomości, przysługującego S. K. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, wchodzącego w skład zasobu mieszkaniowego powódki. Sąd pierwszej instancji ustalił, iż skarżący od 1994 r. był członkiem spółdzielni oraz, że przysługuje mu spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Z uwagi na uporczywe uchylanie się od uiszczania opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w części przypadającej na jego lokal, został on wykluczony z grona członków spółdzielni mieszkaniowej. Nie spłacił także kwoty zasądzonej wyrokiem sądu rejonowego. Apelacja wniesiona przez skarżącego została oddalona.
Skarżący wskazuje, że zgodnie z art. 64 ust. 2 konstytucji ochronie - na równi z własnością - podlegają także inne prawa majątkowe. Takim prawem jest przysługujące mu spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Kwestionowany art. 1710 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, poprzez umożliwienie spółdzielni mieszkaniowej żądania przymusowej sprzedaży lokalu w trybie tego przepisu ogranicza - zdaniem skarżącego - to prawo majątkowe.
Skarżący podkreśla, że wprawdzie art. 31 ust. 3 konstytucji dopuszcza możliwość wprowadzenia przez ustawodawcę ograniczeń konstytucyjnych praw i wolności, jednak pod warunkiem, że jest to konieczne dla ochrony wolności i praw innych osób. Ograniczenia te powinny być stosowane w sytuacji, gdy nie ma innego rozwiązania albo praw osób trzecich nie można chronić w inny sposób.
W ocenie skarżącego, ograniczenie prawa majątkowego przewidziane w art. 1710 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, jakim jest możliwość żądania przymusowej sprzedaży lokalu w trybie tego przepisu naruszają konstytucję. Przepisy kodeksu postępowania cywilnego umożliwiają bowiem spółdzielni mieszkaniowej wystąpienie z powództwem o zapłatę, a następnie egzekucję wyroku. Nie ma zatem potrzeby korzystania z powództwa o przymusowe zbycie lokalu, skoro można z tego lokalu przeprowadzić egzekucję po uzyskaniu tytułu wykonawczego w procesie o zasądzenie świadczenia.
Rozprawie będzie przewodniczyła sędzia TK Małgorzata Pyziak-Szafnicka, sprawozdawcą będzie sędzia TK Teresa Liszcz.