Opiniowanie przez rodzinne ośrodki diagnostyczno-konsultacyjne w sprawach rodzinnych. U 6/13
28 października 2015 r. o godz. 9.30 Trybunał Konstytucyjny publicznie ogłosi wyrok wydany na posiedzeniu niejawnym dotyczący wniosku Prokuratora Generalnego w sprawie opiniowania przez rodzinne ośrodki diagnostyczno-konsultacyjne w sprawach rodzinnych.
Trybunał Konstytucyjny ogłosi wyrok w sprawie zgodności:
1) § 11 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 sierpnia 2001 roku w sprawie organizacji i zakresu działania rodzinnych ośrodków diagnostyczno - konsultacyjnych w zakresie w jakim stanowi, że termin wydania opinii w pozostałych sprawach (aniżeli w sprawach nieletnich) nie powinien przekraczać 30 dni;
oraz
2) załącznika nr II do powyższego rozporządzenia zatytułowanego "Wzór opinii w innych sprawach" z art. 84 § 3 ustawy z 26 października 1982 roku o postępowaniu w sprawach nieletnich i tym samym
- z art. 92 ust. 1 konstytucji.
Prokurator Generalny wskazuje, że rozporządzenie jest aktem wykonawczym wydanym na podstawie ustawy i w celu jej wykonania. Aby rozporządzenie mogło zostać uznane za zgodne z art. 92 ust. 1 konstytucji, musi być wydane na podstawie wyraźnego, szczegółowego upoważnienia ustawy w zakresie określonym w upoważnieniu. Ponadto upoważnienie nie może opierać się na domniemaniu objęcia swym zakresem materii w nim niewymienionych, a jeżeli określa tryb postępowania, to powinno to czynić w sposób zapewniający spójność z postanowieniami ustawy. Rozporządzenie nie może być również sprzeczne z normami konstytucyjnymi oraz ustawami, które bezpośrednio lub nawet pośrednio dotyczą materii będącej przedmiotem rozporządzenia.
Kwestionowana regulacja rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości nie mieści się zdaniem wnioskodawcy w zakresie upoważnienia ustawowego wyrażonego w art. 84 § 3 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Kwestionowana regulacja nie pozostaje w związku z treścią przepisu upoważniającego ani z innymi przepisami ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, co zdaniem wnioskodawcy jest sprzeczne z konstytucją.
Z powodu przekroczenia przez Ministra Sprawiedliwości granic upoważnienia ustawowego, (polegającego na przyznaniu rodzinnym ośrodkom diagnostyczno - konsultacyjnym kompetencji do wydawania opinii w innych sprawach niż sprawy nieletnich) w procesie stosowania prawa sądy rodzinne zasięgają opinii ośrodków w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego mimo braku wyraźnych do tego ustawowych podstaw prawnych, co w ocenie wnioskodawcy również jest niezgodne z konstytucją.
Przewodniczący składu orzekającego: wiceprezes TK Stanisław Biernat, sprawozdawca: sędzia TK Maria Gintowt-Jankowicz.