Przeciwdziałanie narkomanii; przepadek przedmiotu przestępstwa oraz przedmiotów i narzędzi, które służyły lub były przeznaczone do jego popełnienia, nawet jeżeli nie były one własnością sprawcy, niezależnie od winy osoby będącej właścicielem przedmiotu objętego przepadkiem SK 59/13
24 listopada 2015 r. o godz. 8.30 Trybunał Konstytucyjny publicznie ogłosi wyrok wydany na posiedzeniu niejawnym dotyczący skargi konstytucyjnej Z.O. w sprawie przeciwdziałania narkomanii (przepadek przedmiotu przestępstwa oraz przedmiotów i narzędzi, które służyły lub były przeznaczone do jego popełnienia, nawet jeżeli nie były one własnością sprawcy, niezależnie od winy osoby będącej właścicielem przedmiotu objętego przepadkiem).
Trybunał Konstytucyjny ogłosi wyrok w sprawie zgodności art. 70 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii, w zakresie w jakim dopuszcza możliwość orzeczenia przepadku przedmiotu przestępstwa oraz przedmiotów i narzędzi, które służyły lub były przeznaczone do jego popełnienia, nawet jeżeli nie były one własnością sprawcy, niezależnie od winy osoby będącej właścicielem przedmiotu objętego przepadkiem z:
- art. 2 w związku z art. 42 ust. 1 konstytucji,
- art. 31 ust. 3 w związku z art. 21 i art. 64 ust. 1 i 3 konstytucji,
- art. 32 w związku z art. 64 ust. 2 konstytucji.
Sąd okręgowy uznał trzy osoby winne przestępstw określonych w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii i wymierzył im kary pozbawienia wolności. W związku ze skazaniem sprawców sąd, na podstawie art. 70 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa samochodu osobowego stanowiącego własność skarżącego, wykorzystanego uprzednio do popełnienia przestępstwa. Sąd apelacyjny -w zakresie orzeczonego przepadku - utrzymał w mocy wyrok sądu I instancji.
W ocenie skarżącego zastosowanie środka karnego, tj. pozbawienie własności rzeczy która nie należy do sprawcy przestępstwa, ale była wykorzystana do jego popełnienia, narusza zasadę nie ma kary bez ustawy. Zdaniem skarżącego stosowanie tej formy represji karnej względem osoby, której nie udowodniono jakiegokolwiek udziału w przestępstwie, jest sprzeczne z konstytucją. Art. 70 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii narusza ponadto konstytucyjną zasadę poprawnej legislacji. Nie pozwala bowiem na jednoznaczne ustalenie jego adresatów, a ponadto jest nieprecyzyjnie sformułowany – podkreśla skarżący.
Kwestionowany przepis narusza także zdaniem skarżącego konstytucyjną zasadę równej ochrony własności, gdyż zezwala na pozbawienie własności osobę, która czerpie zyski z przestępczej działalności osób trzecich, jak i osobę, która nie miała świadomości celu, w jakim ktoś trzeci będzie posługiwał się należącym do niej przedmiotem. Ponadto skarżący zarzuca, że art. 70 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii dopuszcza ingerencję w prawo własności w sposób naruszający art. 31 ust. 3 konstytucji, gdyż ograniczenie nie pozostaje w racjonalnej i odpowiedniej proporcji do celów tej regulacji.
Przewodniczący składu orzekającego: prezes TK Andrzej Rzepliński, sprawozdawca: sędzia TK Teresa Liszcz.