Zasady zwrotu nienależnie pobranego świadczenia rehabilitacyjnego P 131/15
5 lipca 2016 r. o godz. 13.30 Trybunał Konstytucyjny publicznie ogłosi wyrok wydany na posiedzeniu niejawnym dotyczący pytania prawnego Sądu Rejonowego dla Warszawy-Żoliborza w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie zasad zwrotu nienależnie pobranego świadczenia rehabilitacyjnego.
Trybunał Konstytucyjny ogłosi wyrok w sprawie zgodności art. 17 ust. 1 w związku z art. 22 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w związku z art. 84 ust. 1 i art. 84 ust. 3 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych rozumianej w ten sposób, że dopuszcza wydanie decyzji nakazującej zwrot nienależnie pobranego świadczenia rehabilitacyjnego, bez względu na upływ czasu przekraczający 15 lat od daty wypłaty nienależnie pobranego świadczenia, z art. 2 oraz art. 32 ust. 1 konstytucji.
Zdaniem sądu pytającego, art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w zw. z art. 84 ust. 1 i ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wskazujący, że prawo do żądania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych nienależnie pobranych świadczeń, w tym świadczenia rehabilitacyjnego, nie jest ograniczone ramami czasowymi, jest sprzeczny z konstytucją.
Kwestionowana regulacja, w ocenie sądu pytającego, godzi w stabilność i pewność obrotu prawnego, stwarzając stany, w których dochodzi do zaistnienia trwałej, niedającej się usunąć niepewności jednostki co do swoich praw i obowiązków. Ubezpieczony bowiem przez czas nieograniczony pozostaje w niepewności co do stanu i wysokości zobowiązań względem organu rentowego.
Ponadto kwestionowana regulacja jest, zdaniem sądu pytającego, niezgodna z konstytucyjną zasadą równości, gdyż stawia w bardziej uprzywilejowanej pozycji Zakład Ubezpieczeń Społecznych w stosunku do ubezpieczonego. ZUS może bowiem bez ograniczeń czasowych domagać się od ubezpieczonego zwrotu nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczenia społecznego, podczas gdy prawo ubezpieczonego do zwrotu nienależnie opłaconych składek na to ubezpieczenie jest ograniczone czasowo.
Przewodniczący składu orzekającego: sędzia TK Piotr Tuleja, sprawozdawca- sędzia TK Małgorzata Pyziak-Szafnicka.