Utworzenie gminy Szczawa i gminy Grabówka U 3/17
1 czerwca 2017 r. o godz. 12:00 Trybunał Konstytucyjny publicznie ogłosi orzeczenie wydane na posiedzeniu niejawnym dotyczące wniosku Grupy Posłów na Sejm w sprawie utworzenia gminy Szczawa i gminy Grabówka.
Trybunał Konstytucyjny publicznie ogłosi orzeczenie w sprawie zgodności rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2015 r. uchylającego rozporządzenie w sprawie utworzenia gminy Szczawa i gminy Grabówka oraz § 1 i 2 tego rozporządzenia z:
1) art. 7, art. 92 ust. 1 konstytucji oraz z art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym przez to, że zostały wydane przez Radę Ministrów bez dochowania trybu wymaganego do ich wydania;
2) wyrażoną w Preambule do konstytucji zasadą pomocniczości oraz z art. 15 konstytucji w związku z art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym przez to, że zostały wydane bez przeprowadzenia konsultacji z mieszkańcami jednostek samorządu terytorialnego, których rozporządzenie to dotyczyło.
Wnioskodawcy podnoszą, że do kompetencji Rady Ministrów należy tworzenie, łączenie, dzielenie i znoszenie gmin oraz ustalanie ich granic. Wydanie rozporządzenia w tym przedmiocie wymaga m.in. zasięgnięcia przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej opinii zainteresowanych rad gmin, poprzedzonych przeprowadzeniem przez te rady konsultacji z mieszkańcami.
W ocenie wnioskodawców, kwestionowane rozporządzenie zostało wydane z pominięciem procedury przewidzianej w art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.), gdyż przed jego wydaniem nie przeprowadzono konsultacji na temat uchylenia utworzenia gminy Szczawa i gminy Grabówka. W powyższej sprawie nie przeprowadzono również referendum, o którym mowa w art. 4c u.s.g.
Wnioskodawcy wskazują, że konsultacje z mieszkańcami przeprowadzono przed wydaniem rozporządzenia z dnia 28 lipca 2015 r. w sprawie utworzenia gminy Szczawa i gminy Grabówka (dalej: rozporządzenie z dnia 28 lipca 2015 r.), lecz nie mogły one stanowić podstawy do wydania rozporządzenia z dnia 28 grudnia 2015 r. Każda decyzja dotycząca tworzenia, łączenia, dzielenia i znoszenia gmin wymaga przeprowadzenia osobnych konsultacji z mieszkańcami.
Odstąpienie od przeprowadzenia konsultacji przed wydaniem kwestionowanego rozporządzenia - zdaniem wnioskodawców - skutkuje naruszeniem art. 4a ust. 1 u.s.g. Sprzeczność rozporządzenia z przepisami rangi ustawowej prowadzi w konsekwencji do naruszenia konstytucyjnej zasady legalizmu. Każde bowiem naruszenie przez organ władzy państwowej obowiązujących go zakazów i nakazów, w szczególności podjęcie decyzji władczej z przekroczeniem konstytucyjnych i ustawowych kompetencji zawsze stanowi naruszenie konstytucji. Z kolei, zgodnie z art. 92 ust. 1 konstytucji, rozporządzenia wydawane są na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Tymczasem, zdaniem wnioskodawców, Rada Ministrów, wydając rozporządzenie z dnia 28 grudnia 2015 r., zignorowała regulację ustawową określającą zasady wydawania rozporządzeń dotyczących m.in. znoszenia gmin.
Przewodniczący składu orzekającego: sędzia TK Michał Warciński, sprawozdawca- sędzia TK Mariusz Muszyński.