Zmiana przepisów regulujących opłaty komornicze P 6/19
Data: 30 XI 2020 godz.: 19.05
1 grudnia 2020 r. o godz. 13:00 Trybunał Konstytucyjny ogłosi orzeczenie w sprawie pytania prawnego Sądu Rejonowego w Zielonej Górze dotyczącego podstawy prawnej do wydania postanowienia o pobraniu opłaty komorniczej od strony postępowania egzekucyjnego wszczętego i niezakończonego przed wejściem w życie nowych przepisów regulujących opłaty komornicze.
Trybunał Konstytucyjny dokona kontroli zgodności art. 52 ust. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (dalej: u.k.k.) w zakresie, w jakim przewiduje wydanie postanowienia o pobraniu opłaty komorniczej od strony postępowania egzekucyjnego wszczętego i niezakończonego przed jej wejściem w życie, bez uzależnienia rozstrzygnięcia w przedmiocie opłaty od daty, w której ziściło się zdarzenie warunkujące pobranie opłaty, względnie obciążenie nią wierzyciela lub dłużnika, z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji.
Sąd Rejonowy w Zielonej Górze rozpoznając skargę na czynności komornika sądowego, wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym. W grudniu 2018 r. wierzyciel nadał w urzędzie pocztowym wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego, niezawierający uzasadnienia, który do komornika wpłynął w styczniu 2018 r. Komornik, postanowieniem ze stycznia 2019 r., umorzył postępowanie i na podstawie art. 29 ust. 1 u.k.k. obciążył wierzyciela opłatą. W związku z tym postanowieniem wierzyciel wniósł skargę na czynności komornika, argumentując, że został bezpodstawnie obciążony opłatą. Wierzyciel uważa, że przy wskazaniu podmiotu, którego należy obciążyć opłatą egzekucyjną, powinna mieć znaczenie data nadania wniosku o umorzenie postępowania, a nie data wydania postanowienia o umorzeniu. W takiej sytuacji zastosowanie miałby przepis art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji, obowiązujący do końca 2018 r., który skutkowałby obciążeniem opłatą dłużnika, a nie zastosowane wobec wierzyciela przepisy u.k.k. , która weszła w życie 1 stycznia 2019 r. Wierzyciel zaznaczył, że wniosek o umorzenie złożył z powodu dotychczasowej bezskuteczności postępowania egzekucyjnego. W postępowaniu toczącym się przed sądem pytającym komornik wniósł o oddalenie skargi wierzyciela, wskazując, że sprawę rozpoznał zgodnie z treścią przepisu intertemporalnego, tj. art. 52 ust. 2 u.k.k. W ocenie sądu pytającego, problem objęty niniejszym pytaniem prawnym sprowadza się do tego, że art. 52 ust. 2 u.k.k. niejednolicie, bo zależnie od woli organu egzekucyjnego lub okoliczności obiektywnych, określa skutki ekonomiczne (opłatę egzekucyjną), dla zdarzeń mających miejsce przed 1 stycznia 2019 r. Zdaniem sądu pytającego zakwestionowany przepis narusza art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, ponieważ stosowanie kwestionowanej normy prawnej, w kształcie przyjętym przez ustawodawcę, podważa zaufanie stron postępowania egzekucyjnego do obowiązującego prawa i organów je stosujących. Argumentując zarzut niezgodności zakwestionowanego przepisu z art. 2 Konstytucji RP Sąd pytający stwierdza, że ustawodawca nie określił, jak organ egzekucyjny ma postąpić w stosunku do zdarzeń rzutujących na opłatę, które nastąpiły przed wejściem w życie ustawy. Jak wskazuje sąd, stosowanie kwestionowanej normy prawnej, w kształcie przyjętym przez ustawodawcę destabilizuje zaufanie stron postępowania egzekucyjnego do obowiązującego prawa i organów je stosujących, ze względu na stosowanie do tożsamych stanów faktycznych następujących w tym samym czasie różnych przepisów. Powyższe prowadzi do naruszenia art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. Zdaniem sądu pytającego, równe traktowanie przez władze publiczne wymaga, aby daniny publiczne, które zdaniem sądu pytającego dotyczą art. 52 u.k.k., nakładane były w jednakowej wysokości na osoby znajdujące się w takiej samej sytuacji. Sąd pytający podkreśla, że w świetle art. 32 ust. 1 Konstytucji RP nie ma podstaw do różnicowania sytuacji prawnej strony w zależności od tego, kiedy wydawane jest orzeczenie, w sytuacji, gdy jego wydanie zależy od woli organu lub okoliczności obiektywnej.
Skład orzekający Trybunału Konstytucyjnego: sędzia TK Rafał Wojciechowski – przewodniczący, sędzia TK Leon Kieres – sprawozdawca, sędzia TK Zbigniew Jędrzejewski, Prezes TK Julia Przyłębska, sędzia TK Jakub Stelina.