Komunikat po Drukuj

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu K 51/05

Podmiot inicjujący postępowanie: Grupa posłów na Sejm
Data: 5 IX 2006 godz.: 0.00

Wprowadzanie sztywnych regulacji dotyczących świadczenia w celu przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub prawo własności stanowią ingerencje ustawodawcy w stosunki cywilnoprawne między spółdzielnią a jej członkami. Ustanowienie obowiązku spłaty przypadających na dany lokal zobowiązań spółdzielni z tytułu kredytów i pożyczek zaciągniętych na sfinansowanie kosztów remontów nieruchomości stanowi formę nieuzasadnionego zróżnicowania podmiotów podobnych i prowadzi do naruszenia konstytucyjnej zasady równości.

Na rozprawach 19 lipca i 5 września 2006 r. Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie rozpoznał wniosek Grupy posłów na Sejm RP dotyczący spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że: art. 111 ust. 1 pkt 2 i art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych w zakresie, w jakim przewidują obowiązek jednorazowej spłaty przypadającego na lokal uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynku, w rozumieniu art. 61 ust. 5 ustawy, są zgodne z art. 2, art. 32 ust. 1, art. 64 ust. 1 i 2 i art. 75 ust. 1 Konstytucji. Art. 111 ust. 1 pkt 3 i art. 48 ust. 1 ustawy powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim obciążają członków spółdzielni spłatą przypadających na ich lokale zobowiązań spółdzielni z tytułu kredytów i pożyczek zaciągniętych na sfinansowanie kosztów remontów nieruchomości, w których znajdują się ich lokale są niezgodne z art. 32 ust. 1 i art. 64 ust. 2 Konstytucji. Art. 111 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 pkt 5 ustawy w zakresie, w jakim pomija możliwość uregulowania w statucie korzystniejszych dla członków spółdzielni mieszkaniowej zasad rozliczeń z tytułu przekształcenia prawa do ich lokali są niezgodne z art. 21 i art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji. Art. 12 ust. 1 pkt 2 i art. 1714 ust. 1 pkt 2 w zakresie, w jakim przewidują obowiązek jednorazowej spłaty przypadającego na lokal uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynku, w rozumieniu art. 61 ust. 5 ustawy, są zgodne z art. 32 ust. 1 i art. 64 ust. 2 Konstytucji. Art. 12 ust. 1 pkt 3 i art. 1714 ust. 1 pkt 3 w zakresie, w jakim obciążają członków spółdzielni spłatą przypadających na ich lokale zobowiązań spółdzielni z tytułu kredytów i pożyczek zaciągniętych na sfinansowanie kosztów remontów nieruchomości, w których znajdują się ich lokale są niezgodne z art. 32 ust. 1 i art. 64 ust. 2 Konstytucji. Art. 39 ust. 1 pkt 1 w zakresie, w jakim przewiduje obowiązek jednorazowej spłaty przypadającego na lokal uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynku, w rozumieniu art. 61 ust. 5 ustawy, jest zgodny z art. 2, art. 32 ust. 1 i art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji. Art. 39 ust. 1 pkt 2 w zakresie, w jakim obciąża członków spółdzielni spłatą przypadających na ich lokale zobowiązań spółdzielni z tytułu kredytów i pożyczek zaciągniętych na sfinansowanie kosztów remontów nieruchomości, w których znajdują się ich lokale jest niezgodny z art. 32 ust. 1 i art. 64 ust. 2 Konstytucji.

(sentencja w całości pod komunikatem prasowym)

Trybunał Konstytucyjny uznał, że przepisy wprowadzające sztywne regulacje dotyczące świadczenia w celu przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub prawo własności stanowią ingerencje ustawodawcy w stosunki cywilnoprawne między spółdzielnią a jej członkami. Polega ona na wiążącym ustaleniu wysokości świadczenia spełnianego przez członka na jej rzecz. Przepisy te wykluczają swobodę spółdzielni w kształtowaniu wysokości świadczenia spełnianego przez członka, który ubiega się o przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w prawa własności lokalu. Zdaniem Trybunału nie jest dopuszczalne wprowadzenie przez strony korzystniejszych dla spółdzielcy zasad rozliczeń.

Wnioskodawca zakwestionował również przepisy w zakresie, w jakim wprowadzają obowiązek jednorazowej spłaty przypadającego na lokal uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji. Chodziło również obciążanie członków spółdzielni spłatą przypadających na ich lokale zobowiązań spółdzielni z tytułu kredytów i pożyczek zaciągniętych na sfinansowanie kosztów remontów nieruchomości, w których znajdują się ich lokale w związku z przekształceniem praw do lokali w prawa spółdzielcze własnościowe oraz prawa odrębnej własności lokali. Członkowie spółdzielni, właściciele lokali nie będący członkami spółdzielni oraz osoby nie będące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali ponoszą koszty remontów nieruchomości. Zgodnie z obowiązującym przepisem spółdzielnia tworzy fundusz na remonty zasobów mieszkaniowych. Odpisy na ten fundusz obciążają koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi stanowiącymi mienie spółdzielni. Obowiązek świadczenia na fundusz dotyczy członków spółdzielni, właścicieli lokali, właścicieli lokali nie będących członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu na podstawie zaskarżonych przepisów. W rezultacie osoby, które nabywają te prawa po dokonaniu spłat przypadających na dany lokal zobowiązań spółdzielni z tytułu kredytów i pożyczek zaciągniętych za sfinansowanie kosztów remontów nieruchomości nie przestaną brać udziału w spłacie zobowiązań, jeżeli są one spłacane z funduszu remontowego. Zdaniem Trybunału ustanowienie obowiązku spłaty przypadających na dany lokal zobowiązań spółdzielni z tytułu kredytów i pożyczek zaciągniętych na sfinansowanie kosztów remontów nieruchomości stanowi więc formę nieuzasadnionego zróżnicowania podmiotów podobnych i prowadzi do naruszenia konstytucyjnej zasady równości.

Rozprawie przewodniczył prezes TK Marek Safjan, a sprawozdawcą był sędzia TK Janusz Niemcewicz.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.