Zasada legalizmu U 2/03
Data: 1 VI 2004 godz.: 0.00
1 czerwca 2004 r. o godz. 10.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Rady Gminy Czyżew-Osada w sprawie zgodności § 4 lit. "e" rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2001 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie ustalenia granic oraz zmiany nazw i siedzib władz niektórych gmin i miast z art. 2 i art. 7 Konstytucji oraz z art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym
Rozporządzeniem z 29 września 2001 r. w sprawie ustalenia granic oraz zmiany nazw i siedzib władz niektórych gmin i miast Rada Ministrów ustaliła granice w województwie podlaskim, w gminie Czyżew-Osada (powiat wysokomazowiecki) i w województwie mazowieckim, w gminie Nur (powiat ostrowski). Do dotychczasowego obszaru gminy Czyżew-Osada przyłączone zostały wsie: Brulino Piwki, Brulino Koski oraz Szulborze Kozy. Rozporządzenie miało wejść w życie z dniem 01.01.2002 r. Jego wydanie było poprzedzone długotrwałymi staraniami mieszkańców powyższych wsi o przyłączenie do gminy Czyżew-Osada, a tym samym do województwa podlaskiego. Treść aktu prawnego oparta została o wyniki przeprowadzonych konsultacji społecznych i uzyskane opinie obywateli.
Tuż przed wejściem w życie wyżej wymienionego rozporządzenia, dnia 28 grudnia 2001 r. Rada Ministrów przesunęła wejście w życie przyłączenia wsi do gminy Czyżew-Osada do dnia 1 stycznia 2004 r. Rozporządzenie to zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw dnia 31 grudnia 2001 r. Mieszkańcy dowiedzieli się o tym po fakcie. Zdaniem wnioskodawcy zaskarżone Rozporządzenie zostało wydane bez podjęcia jakichkolwiek procedur poprzedzających, co narusza zasadę legalizmu (art. 2 Konstytucji). Nie zaistniały także żadne nowe okoliczności, które uzasadniałyby jego zmianę. Sposób wydania Rozporządzenia oraz brak właściwej vacatio legis łamie zasadę demokratycznego państwa prawnego, wyrażoną w art. 2 Konstytucji. Ustanowienie tak długiego, ponad dwuletniego okresu vacatio legis nie znajduje oparcia w polskim systemie prawnym, przez co narusza art. 7 Konstytucji stanowiący, iż organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Wnioskodawca podkreśla, że każda nowa ingerencja w uregulowane już kwestie dotyczące podziału terytorialnego kraju, powinna być poprzedzona stosowną procedurą konsultacyjną, przewidzianą w art. 4 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.
Rozprawie będzie przewodniczyć sędzia TK Marian Zdyb, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Ewa Łętowska.