Zawężenie kręgu uprawnionych do wstępowania w stosunek najmu P 31/02
Data: 1 VII 2003 godz.: 0.00
1 lipca 2003 r. o godz. 10:00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Wydziału I Cywilnego Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej, w sprawie zgodności z Konstytucją przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów, zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego zawężających krąg osób uprawnionych do wstąpienia w stosunek najmu po zmarłym najemcy.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 26 pkt 12 w związku z art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego w zakresie w jakim zawężają krąg osób uprawnionych do wstąpienia w stosunek najmu po zmarłym najemcy są zgodne z art. 2 i art. 32 Konstytucji.
Na mocy art. 691 § 1 kodeksu cywilnego (k.c.), w brzmieniu ustalonym przez art. 26 pkt 12 ustawy o ochronie praw lokatorów, zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego, w razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstąpić mogą: jego małżonek, dzieci lub inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych. Roszczenie o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu nie przysługuje natomiast krewnym innym niż w linii prostej pierwszego stopnia, jeżeli najemca nie miał wobec nich obowiązku świadczeń alimentacyjnych.
Trybunał uznał, że biorąc pod uwagę konstytucyjnie gwarantowaną ochronę lokatora (art. 75 Konstytucji) i zharmonizowaną z nią sytuację prawną wynajmującego (art. 64 Konstytucji) - nie można wskazać argumentów, które przemawiałyby za niekonstytucyjnością kręgu osób upoważnionych do wstąpienia w najem po śmierci najemcy (art. 691 k.c.). Zdaniem TK ograniczenie kręgu osób uprawnionych do sukcesji było racjonalne i uzasadnione interesem publicznym. Celem ustawodawcy było w tym przypadku prawidłowe wyważenie sprzecznych interesów wynajmującego i osób uprzywilejowanych jego kosztem (sukcesorów najemcy).
Ponieważ na mocy art. 691 k.c. nie zostało wykluczone wstąpienie wnuka w stosunek najmu po śmierci najemcy (pod warunkiem istnienia obowiązku alimentacyjnego po stronie zmarłego), nie można uznać, że ustawodawca określając krąg osób uprawnionych do sukcesji arbitralnie pominął zstępnych drugiego stopnia. W związku z powyższym nie została naruszona zasada równości obywateli wobec prawa (art. 32 Konstytucji).
Rozprawie przewodniczyła Sędzia TK Jadwiga Skórzewska-Łosiak, a sprawozdawcą była Sędzia TK Ewa Łętowska.
Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.