Taksy notarialne K 49/01
Data: 10 XII 2003 godz.: 0.00
10 grudnia 2003 r. o godz. 9:15 Trybunał Konstytucyjny na rozprawie odroczonej z dnia 12 listopada 2003 r. rozpozna w pełnym składzie wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie zbadania konstytucyjności art. 5 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o Notariacie oraz rozporządzenia z dnia 12 kwietnia 1991 r. w sprawie taksy notarialnej.
Na mocy rozporządzenia z dnia 2 października 2001 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie taksy notarialnej, Minister Sprawiedliwości wprowadził nowe (wyższe) stawki maksymalne taksy za czynności notarialne. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich upoważnienie, w oparciu o które Minister Sprawiedliwości uregulował zasady pobierania przez notariuszy taksy, jest sprzeczne z art. 92 ust. 1 Konstytucji. Upoważnienie to, sformułowane w art. 5 ustawy - Prawo o Notariacie ma charakter blankietowy, nie zawiera bowiem żadnych wytycznych, co do treści wydanego na jego podstawie rozporządzenia.
Art. 5 Prawa Notarialnego stanowi, iż notariuszowi za dokonanie czynności notarialnych przysługuje wynagrodzenie, określone na podstawie umowy ze stronami czynności, nie wyższe niż właściwe maksymalne stawki taksy notarialnej. Taksę ustala, w drodze rozporządzenia, Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z Ministrem Finansów (i po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Notarialnej). Powyższa delegacja ustawowa określa więc precyzyjnie podmiot upoważnienia oraz jego przedmiot (ustalenie wysokości taksy notarialnej). Nie zawiera jednak postanowień określających kryteria czy zasady, w oparciu o które upoważniony organ miałby ustalać wysokość maksymalnych stawek taksy notarialnej. W związku z powyższym Minister Sprawiedliwości może w sposób całkowicie swobodny kształtować merytoryczną treść rozporządzenia. Dzieje się tak, pomimo iż materia przekazana do uregulowania w drodze rozporządzenia bezpośrednio dotyczy sfery konstytucyjnie chronionych praw majątkowych (art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji).
Rzecznik wnosi również o uznanie, że wydane na podstawie zaskarżonego art. 5 Prawa Notarialnego rozporządzenie z dnia 12 kwietnia 1991 r. w sprawie taksy notarialnej jest niezgodne z art. 92 ust. 1 Konstytucji, a co za tym idzie powinno utracić moc obowiązującą.
Rozprawie będzie przewodniczył Prezes TK Marek Safjan (również II sprawozdawca), a sprawozdawcą będzie Sędzia TK Bohdan Zdziennicki.