Nielegalny pobór energii elektrycznej; dopuszczalność stosowania wobec osoby fizycznej za ten sam czyn odpowiedzialności karnej i odpowiedzialności cywilnej o charakterze sankcyjnym - opłata P 50/13
Data: 13 X 2014 godz.: 7.49
21 października 2014 r. o godz. 9:00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia Wydział V Karny dotyczące nielegalnego poboru energii elektrycznej oraz dopuszczalności stosowania wobec osoby fizycznej za ten sam czyn odpowiedzialności karnej i odpowiedzialności cywilnej o charakterze sankcyjnym.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 278 § 5 ustawy z 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny oraz art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne w zakresie, w jakim dopuszczają jednoczesne stosowanie wobec tej samej osoby, za to samo zachowanie polegające na nielegalnym poborze energii elektrycznej, odpowiedzialności za przestępstwo oraz opłaty przewidzianej w art. 57 ust. 1 pkt 1 prawa energetycznego, z art. 2 konstytucji, art. 4 ust. 1 Protokołu nr 7 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz art. 14 ust. 7 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych.
Wątpliwości Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia Wydział V Karny wzbudziła dopuszczalność stosowania wobec tej samej osoby fizycznej, za ten sam czyn polegający na nielegalnym pobieraniu energii, odpowiedzialności karnej i odpowiedzialności cywilnej o charakterze sankcyjnym. Na podstawie bowiem art. 278 § 5 kodeksu karnego zabór energii elektrycznej w celu przywłaszczenia zagrożony jest karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Natomiast na mocy art. 57 ust. 1 pkt 1 prawa energetycznego, za nielegalny pobór paliw czy energii firma energetyczna może pobrać opłatę w wysokości określonej w taryfie – w zależności od rodzaju nielegalnego poboru: pięciokrotności lub dwukrotności opłat taryfowych, albo dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych, gdy np. z nielegalnym poborem prądu związane są inne szkody, których sama opłata taryfowa mogłaby nie wyrównać (pkt 2).
W ocenie sądu pytającego, wysokość rekompensaty, która jest wyliczana na podstawie obowiązujących regulacji, jest zupełnie nieadekwatna do rzeczywistych strat, które ponosi przedsiębiorstwo energetyczne na skutek nielegalnego poboru energii elektrycznej. W sprawie rozpoznawanej przez Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia Wydział V Karny, prąd nielegalnie był pobierany przez maksymalnie dwa miesiące, a firma określiła z tego tytułu opłatę na 3296,15 złotych, co stanowiło pięciokrotność stawek taryfowych. Powołując się na doświadczenie życiowe sąd pytający wskazał, że miesięczny koszt energii elektrycznej dla domu jednorodzinnego sięga 300 zł, a dla mieszkań – 200 zł. Wynika z tego, że nawet jednokrotność stawek taryfowych z nawiązką rekompensuje przedsiębiorcy energetycznemu wartość nielegalnie pobranego prądu.
Zdaniem sądu pytającego, kumulacja odpowiedzialności narusza zasadę, zgodnie z którą nie można orzekać dwa razy w tej samej sprawie. Co więcej, obowiązujące przepisy nie umożliwiają rozstrzygnięcia takiego zbiegu odpowiedzialności.
Rozprawie będzie przewodniczył prezes TK Andrzej Rzepliński, sprawozdawcą będzie sędzia TK Mirosław Granat.