Zasady przedawnienia roszczeń deliktowych – odpowiedzialność cywilnoprawna za szkody wyrządzone obywatelowi czynem niedozwolonym związanym z wykonywaniem władzy publicznej oraz związanie sądu w postępowaniu cywilnym skazującym wyrokiem sądu karnego SK 72/23
Podmiot inicjujący postępowanie: J.C.
Skarga konstytucyjna o zbadanie zgodności:
1) art. 4421 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, zwanej dalej „k.c.” jako niezgodny z przepisami art. 77 ust. 1, 7 i 37 ust. 1 Konstytucji w zakresie w jakim pozwala on na uniknięcie przez Państwo odpowiedzialności cywilnoprawnej za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym obywatelowi związanym z wykonywaniem władzy publicznej w sferze działań władczych (imperium) w sytuacji, gdy przepisy z zakresu przedawnienia roszczeń są instytucją właściwą prawu prywatnemu, a szkody związane z wykonywaniem działań władczych nie mają takiego, prywatnoprawnego charakteru i przedmiot ochrony przepisów dotyczących przedawnienia, pozwalający na uchylenie się przez Państwo od odpowiedzialności z uwagi na upływ czasu, wydaje się nie posiadać ciężaru konstytucyjnego, a z całą pewnością ciężar ten nie przewyższa gwarancji ochrony obywatela przed działaniem Państwa oraz prawa do wynagrodzenia szkody, jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej;
2) art. 11 Ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, zwanej dalej „k.p.c.” który stanowi, iż sąd cywilny związany jest skazującym wyrokiem sądu karnego, jako niezgodny z:
a) art. 45 ust. 1 w zw. z art. 77 ust. 2 Konstytucji w zakresie w jakim ww. przepis ogranicza prawo korzystania przez obywateli z konstytucyjnego prawa jakim jest prawo do sądu, a ograniczenie to nie znajduje uzasadnienia w konieczności ochrony innych wartości demokratycznego państwa prawa określonych w art. 31 ust. 3 Konstytucji, a w konsekwencji związanie sądu cywilnego wyrokiem skazującym sądu karnego, ogranicza sąd cywilny w orzekaniu o naruszonych prawach i wolnościach jednostki i stanowi pośredni środek pozbawiający możliwości dochodzenia naruszonych praw i wolności jednostki przed sądem cywilnym,
b) art 32 ust. 1 w zakresie w jakim traktuje jednostkę skazaną wyrokiem karnym w sposób odmienny od osób nieskazanych wyrokiem karnym, w ten sposób, że pozbawia je możliwości zbadania ich sprawy w sposób wszechstronny, w sytuacji, gdy osoby wobec których zapadł wyrok karny umarzający postępowanie karne lub uniewinniający nie są pozbawione takiego prawa, a sąd cywilny orzekający w sprawach tych osób może samodzielnie dokonywać ustaleń faktycznych stanowiących przedmiot sprawy, nie będąc związany ustalaniami sądu karnego.