Wznowienie postępowania sądowego SK 53/03
27 stycznia 2004 r. o godz. 10.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna połączone skargi konstytucyjne Andrzeja T. oraz Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa S. A. w sprawie konstytucyjności przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, ograniczających możliwość wznowienia postępowania po wyroku TK.Trybunał, po rozpatrzeniu skargi konstytucyjnej złożonej przez Andrzeja T., wydał wyrok stwierdzający niezgodność z Konstytucją art. 53 kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.). W związku z powyższym wyrokiem TK Andrzej T. wniósł skargę o wznowienie prawomocnie zakończonego postępowania, w toku którego sąd wydał postanowienie obciążające go grzywną na podstawie niekonstytucyjnego art. 53 k.p.c. Skarga o wznowienie została jednak odrzucona jako niedopuszczalna. Sąd uznał, że zgodnie z art. 399 k.p.c. skarga taka przysługuje jedynie w przypadku prawomocnych orzeczeń, wydanych co do istoty sprawy, nie przysługuje natomiast w przypadku wydanych w toku postępowania postanowień.
Zdaniem skarżącego art. 399 k.p.c., uniemożliwiający wznowienie postępowania zakończonego inną formą niż wyrok, narusza art. 190 ust. 4 Konstytucji. Zgodnie z powyższym przepisem konstytucyjnym orzeczenie TK o niezgodności z Konstytucją aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, stanowi podstawę do wznowienia postępowania. Ustrojodawca pojęciem "prawomocne orzeczenie sądowe" objął każde prawomocne orzeczenie sądowe, bez względu na jego formę procesową i bez względu na klasyfikację. Zakres orzeczeń wobec których dopuszczalne jest wznowienie postępowania, wyznaczony przez zaskarżone przepisy k.p.c., jest węższy niż to wynika bezpośrednio z Konstytucji. W ten sposób możliwe jest wieczyste pozostawanie w obrocie prawnym orzeczeń sądowych naruszających konstytucyjne prawa, co jest zaprzeczeniem ustrojowej zasady praworządności
Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S. A. złożyło do Sadu Najwyższego skargę o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem, które to postanowienie zostało wydane na podstawie przepisów uznanych przez TK za niezgodne z Konstytucją. Sąd Najwyższy odrzucił skargę o wznowienie postępowania, w oparciu o art. 4011, który ogranicza możliwość wniesienia skargi jedynie do sytuacji, w których TK orzekł o niezgodności z Konstytucją aktu normatywnego, na podstawie którego wydany został wyrok. Tylko do wyroków kończących postępowanie odnosi się także art. 399 k.p.c. Zdaniem skarżącej spółki zakwestionowane przepisy naruszają zasadę sprawiedliwości proceduralnej (art. 45 Konstytucji) oraz zasadę zaufania obywateli do państwa i stanowionego przezeń prawa (art. 2 Konstytucji).
Rozprawie będzie przewodniczył Sędzia TK Janusz Niemcewicz, a sprawozdawcą będzie Sędzia TK Ewa Łętowska