Obrót papierami wartościowymi K 3/02
8 grudnia 2003 r. o godz. 10:00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Zarządu Związku Maklerów i Doradców w sprawie zbadania konstytucyjności niektórych przepisów Prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi.
Art. 122 ust. 1 pkt. 1 Prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi (w brzmieniu nadanym ustawą z 8 grudnia 2000 r.) nakazał uruchomienie nowego systemu rekompensat. Od dnia 1 stycznia 2001 r. system miał zabezpieczać wypłatę rekompensat w wypadku upadłości domu maklerskiego do wysokości równowartości w złotych 1000 euro. Zdaniem wnioskodawców przepis ten narusza zasadę demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji), gdyż faktycznie odnosi się do okresu sprzed wprowadzenia go w życie. Ustawa nowelizująca uchwalona została 8 grudnia 2000 r., ogłoszono ją w Dzienniku Ustaw z 31 grudnia 2000 r. Weszła w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia. Tymczasem art. 121 ust. 6 znowelizowanej ustawy stanowi, że określenie i przekazanie domom maklerskim wysokości stawek wpłat do systemu rekompensat winno następować nie później niż do końca roku kalendarzowego poprzedzającego rok, w którym wplata ma być wniesiona. Dla wprowadzenia w życie nowych przepisów o systemie rekompensat trzeba było - z obrazą dla zasady nie działania prawa wstecz - oprzeć się na przepisach, które nie mogły jeszcze wejść w życie i skutkiem tego nie nabrały jeszcze mocy obowiązującego prawa.
Wnioskodawca kwestionuje również konstytucyjność art. 121 ust. 6 zaskarżonego aktu prawnego, który upoważnia i zobowiązuje Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S. A. do ustalania wysokości rocznych wpłat domów maklerskich do systemu rekompensat. Zgodnie z obowiązującym prawem zarówno sam system rekompensat, jak i wpłaty do niego, są dla domów maklerskich przymusowe. Ponieważ art. 121 ust. 6 formułuje upoważnienie do corocznego ustalania wysokości wpłat, które mają być dokonywane przez wszystkie domy maklerskie. Realizacja tego upoważnienia powinna następować w formie aktu o charakterze abstrakcyjnym i ogólnym. Krajowy Depozyt, jako spółka akcyjna, nie może - nie należąc do konstytucyjnych organów państwa - wydawać rozporządzeń. Wskazany przez ustawę akt , wydawany przez Krajowy Depozyt nie może być zaliczony do żadnego z typów aktów prawnych przewidzianych w obowiązującym systemie konstytucyjnym. W związku z powyższym zaskarżona regulacja powinna zostać uznana za niezgodną z Konstytucją.
Rozprawie będzie przewodniczyć Sędzia TK Ewa Łętowska, a sprawozdawcą będzie Sędzia TK Marek Mazurkiewicz.