Dyscyplinarne wydalenie policjanta ze służby SK 18/14
31 maja 2016 r. o godz. 10:00 Trybunał Konstytucyjny publicznie ogłosi wyrok wydany na posiedzeniu niejawnym dotyczący skargi konstytucyjnej K.W. w sprawie dyscyplinarnego wydalenia policjanta ze służby.
Trybunał Konstytucyjny ogłosi wyrok w sprawie zgodności art. 135 r ust. 5 ustawy z dnia 26 kwietnia 1990 roku o Policji w zakresie, w jakim uniemożliwia wznowienie postępowania dyscyplinarnego, zakończonego orzeczeniem o uznaniu funkcjonariusza Policji winnym popełnienia przewinienia dyscyplinarnego wypełniającego jednocześnie znamiona przestępstwa i wymierzającego karę dyscyplinarną wydalenia ze służby, po upływie okresu pięciu lat od uprawomocnienia się tego orzeczenia, nawet w sytuacji, gdy został on następnie w postępowaniu karnym dotyczącym tego samego czynu prawomocnie uniewinniony, z art. 2, art. 45 ust. 1 w związku z art. 2 w związku z art. 77 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3, art. 60 w związku z art. 31 ust. 3 oraz art. 77 ust. 1 konstytucji.
Skarżący był funkcjonariuszem Komendy Wojewódzkiej Policji. Prokuratura okręgowa postawiła mu zarzuty popełnienia trzech przestępstw, czego konsekwencją było wszczęcie postępowania dyscyplinarnego. Uznano skarżącego za winnego popełnienia zarzuconych mu czynów i rozkazem personalnym Komendanta Wojewódzkiego Policji wymierzono mu karę dyscyplinarną wydalenia ze służby w Policji. Decyzja ta została utrzymana w mocy przez Komendanta Głównego Policji. Sąd okręgowy uniewinnił oskarżonego od wszystkich zarzucanych mu czynów. Po uprawomocnieniu się powyższego wyroku, skarżący zwrócił się do Komendanta Wojewódzkiego Policji o uchylenie decyzji o zwolnieniu ze służby. W odpowiedzi, został wezwany do uzupełnienia braków formalnych pisma poprzez wskazanie podstawy prawnej żądania uchylenia decyzji administracyjnej. W odpowiedzi skarżący wniósł - w pierwszej kolejności - o wznowienie postępowania dyscyplinarnego i - w drugiej kolejności - o wznowienie postępowania zakończonego wydaniem rozkazu personalnego o zwolnieniu go ze służby. Komendant Wojewódzki Policji odmówił wznowienia postępowania dyscyplinarnego. Postanowienie to zostało utrzymane w mocy przez Komendanta Głównego Policji. Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę na tę decyzję, a Naczelny Sąd Administracyjny podtrzymał wyrok WSA.
Skarżący podnosi, że brak możliwości wznowienia postępowania dyscyplinarnego w sytuacji, gdy ukarany policjant został prawomocnie uniewinniony w postępowaniu karnym dotyczącym tego samego czynu, jest nie do pogodzenia z konstytucyjną zasadą praworządności. Kwestionowana norma narusza również zasadę zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa. Powoduje bowiem sytuację, w której osoba wydalona ze służby w Policji, nie ma prawnej możliwości powrotu po tym, jak okazało się, że podstawy decyzji o wydaleniu w istocie nigdy nie istniały. Zakreślenie tak wąskich granic czasowych (5 lat) dla możliwości wznowienia postępowania dyscyplinarnego jest też niezgodne z wymaganiem sprawiedliwości i rzetelności.
Skarżący zarzuca również kwestionowanej regulacji naruszenie prawa do rozpatrzenia sprawy zgodnie ze sprawiedliwością proceduralną w związku z wymaganiami wynikającymi z zasady demokratycznego państwa prawnego i zakazem zamykania drogi sądowej dochodzenia naruszonych wolności lub praw. Skarżący podnosi, że zaskarżona norma jest sprzeczna z konstytucyjnym prawem do uruchomienia procedury, w której rozstrzygnięta ma być sprawa, a zarazem prawo do bycia wysłuchanym. Takie ograniczenie nie mieści się w granicach zakreślonych przez art. 31 ust. 3 konstytucji.
Zdaniem skarżącego zróżnicowanie sytuacji osób, które zostały uniewinnione prawomocnym wyrokiem karnym jest niezgodne z konstytucją. Cezurą czasową jest dzień, w którym upłynął okres 5 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia dyscyplinarnego. Dochodzi zatem do odmiennego traktowania osób, które po zapadnięciu uniewinniającego wyroku karnego chcą wznowić postępowanie dyscyplinarne. Wprowadzone w kwestionowanym przepisie ograniczenie czasowe nie jest niezbędne dla ochrony żadnej ze sfer interesu publicznego wymienionych w art. 31 ust. 3 konstytucji. W ocenie skarżącego, dysproporcja między dobrami chronionymi treścią art. 135r ust. 5 ustawy o Policji i ciężarami nałożonymi przez ten przepis na obywatela, decyduje o niespełnieniu konstytucyjnej przesłanki proporcjonalności.
Skarżący wskazuje, że brak możliwości wznowienia postępowania dyscyplinarnego po upływie 5 lat od uprawomocnienia się orzeczenia dyscyplinarnego powoduje, że uprawniony organ nie może dokonać kontroli jego wydania pod kątem zgodności z prawem i w konsekwencji skarżący został pozbawiony prawa skutecznego żądania naprawienia szkody wyrządzonej niezgodnym z prawem działaniem władzy państwowej w rozumieniu art. 77 ust. 1 konstytucji.
Przewodniczący składu orzekającego - sędzia TK Piotr Pszczółkowski, sprawozdawca - sędzia TK Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz.