Podatek dochodowy od osób fizycznych - kwota wolna od podatku K 21/14
Podmiot inicjujący postępowanie: Rzecznik Praw Obywatelskich
Data: 13 X 2015 godz.: 13.54
20 października 2015 r. o godz. 13:00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący podatku dochodowego od osób fizycznych (kwota zmniejszająca podatek).
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 27 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie, w jakim ustala w pierwszym przedziale skali podatkowej kwotę zmniejszającą podatek w wysokości 556 zł 02 gr z art. 2 i art. 84 konstytucji oraz z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji.
Jak wskazuje Rzecznik Praw Obywatelskich weryfikacji wymaga przede wszystkim przyjęte przez ustawodawcę założenie, że przekroczenie przez podatnika kwoty wolnej od podatku świadczy o tym, że jest on w stanie w granicach tak ustalonego dochodu zaspokoić swoje elementarne potrzeby życiowe i posiada równocześnie rzeczywistą zdolność do ponoszenia ciężarów publicznych w postaci uiszczania podatku.
Art. 84 konstytucji wyraża zasadę sprawiedliwości podatkowej i wyłączności ustawy w zakresie ustanawiania obowiązku ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych. Sprawiedliwość podatkowa jest pojmowana jako reguła kształtowania podatków według zasady równości i powszechności. Nałożenie więc obowiązków podatkowych znajduje bezpośrednią podstawę w konstytucji i nie może być rozpatrywane w kategoriach ograniczania praw jednostki, lecz musi się odnosić do zdolności ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych przez obywateli.
Zdaniem wnioskodawcy wkroczenie w kwestionowanym zakresie w sferę praw określonych w art. 64 ust. 1 i 2 konstytucji nie ma charakteru proporcjonalnego. Osiągane bowiem korzyści w postaci wpływów podatkowych nie pozostają w odpowiedniej proporcji do nakładanych ciężarów, co nie sprzyja samodzielnemu zaspokajaniu potrzeb człowieka funkcjonującego we współczesnym społeczeństwie.
Kwestionowany przepis w zakresie, w jakim ustala w pierwszym przedziale skali podatkowej kwotę zmniejszającą podatek, zdaniem RPO przekracza granicę dopuszczalnej ingerencji w prawo własności, przez co narusza art. 64 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 konstytucji.
Rozprawie będzie przewodniczyła sędzia TK Maria Gintowt-Jankowicz, sprawozdawcą będzie sędzia TK Mirosław Granat.